ရခိုင္အေရး ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာ မွ်မွ်တတ တင္ျပရန္ ျမန္မာသတင္းသမားမ်ား ေတာင္းဆို

ရခိုင်အရေး နိုင်ငံတကာမီဒီယာ မျှမျှတတ တင်ပြရန် မြန်မာသတင်းသမားများ တောင်းဆို မြန်မာနိုင်ငံတွင် ‘မျိုးဖြုတ်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်ခြင်း’ များ ဖြစ်နေသယောင် ရည်ညွန်းသည့် သတင်းခေါင်းစဉ် များကို နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများတွင် တွေ့ရတိုင်း ဝါရင့်သတင်းသမား တဦးဖြစ်သည့် ဒေါ်အေးအေးဝင်း စိတ်မချမ်းမသာ ဖြစ်ရသည်။ နိုင်ငံတကာမီဒီယာများ၏ ဖော်ပြမှုများသည် ရခိုင်ပြည်က ပြသနာကို အပြည့်အ၀ ခြုံငုံတင်ပြနိုင်ခြင်း မရှိ သောကြောင့် ဖြစ်သည် ဟု ဆိုသည်။ လက်ရှိ အချိန်တွင် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသသည် ARSA အကြမ်းဖက်အဖွဲ့၏ သြဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့က ရဲကင်းစခန်း ၃၀ တိုက်ခိုက်မှုနှင့် အရပ်သားများကို နောက်ဆက်တွဲ တိုက်ခိုက်မှုများကြောင့် မတည်မငြိမ် ဖြစ်နေဆဲ ဖြစ်သည်။ ထို မွတ်စလင် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ကို အစိုးရက အကြမ်းဖက် အဖွဲ့အစည်း အဖြစ် ကြေညာခဲ့ပြီး ထိုဒေသတွင် နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်မှုများကို ထိုအချိန်မှ စတင် လုပ်ဆောင်နေ သောကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ရခိုင်များ၊ ဘင်္ဂါလီ မွတ်စလင်များနှင့် အခြားသော ရခိုင်လူမျိုးစုကွဲများသည် ၎င်းတို့၏ နေအိမ်များကို စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရသည်။ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးသူ ၄၀၀၀၀၀ နီးပါး အနက်အချို့က တပ်မတော်နှင့် ရခိုင်လူမျိုးစုများသည် သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ အဓမ္မ ပြုကျင့်ခြင်းနှင့် နေအိမ်မီးရှို့ခြင်းတို့ကို ကျူးလွန်သည် ဟု စွပ်စွဲ ပြီး ၃၀၀၀၀ ခန့်ရှိသော နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသည့် ရခိုင်နှင့် ရခိုင်လူမျိုးစုကွဲများက နိုင်ငံတွင် လူနည်းစုဖြစ်သော်လည်း ရခိုင်မြောက်ပိုင်းတွင် လူအများစု ဖြစ်နေသော မွတ်စလင်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ထွက်ပြေး ခိုလှုံကြရသည် ဟု ပြောသည်။ ယခု သီတင်းပတ်တွင်မူ အရပ်သားများကို အကာအကွယ်ပေးရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက တောင်းဆိုခြင်း၊ ထွက်ပြေး လာသူများ ပြန်နိုင်ရန် ဘေးကင်းဇုန်များ ထူထောင်ရန် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက တိုက်တွန်းခြင်းနှင့် စစ်ဆင်ရေးများကို ကုလသမဂ္ဂ ထိပ်တန်းလူ့အခြင့်အရေးအရာရှိက ရှုတ်ချခြင်း တို့နှင့်အတူ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ဖိအားများမြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ARSA အဖွဲ့၏ တိုက်ခိုက်မှု ဖြစ်ပွားပြီးချိန်မှ စတင်ပြီး နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများတွင် ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းဒေသမှ သတင်းများ၊ အထူးသဖြင့် ဘင်္ဂါလီများ အပေါ် အသားပေးသော သတင်းများ ဆက်တိုက် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ထိုသတင်း ဖော်ပြချက် အများအပြားသည် ဘက် ၂ ဖက် အမြင်ကို ဖော်ပြခြင်း မရှိဘဲ မွတ်စလင်များ၏ ပြောဆိုချက်များကို မျက်နှာသာပေးကာ ရခိုင်လူမျိုးစုများ ကြုံတွေ့နေရသည်များကို လျစ်လျူရှုသည် ဟူသော စွပ်စွဲချက်များ ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ပြီ အလွှာစုံမှ မြန်မာနိုင်ငံသားများက ထိုသတင်းများသည် မျှတမှုကင်းမဲ့ပြီး သမာသမတ် မရှိဟု ယူဆကြသည်။ ထို အကြောင်းအရာနှင့် ပတ်သက်သော နိုင်ငံတကာ သတင်းတင်ပြချက်များသည် ချို့ယွင်းချက်များ ရှိနေသည် ဟု ယူဆကြောင်း Associated Press (AP) သတင်းဌာန၏ မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းထောက်ဟောင်းလည်းဖြစ်၊ သူမ ရေးသားခဲ့သော သတင်းများနှင့် ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာ စာနယ်ဇင်းဆုများ ရရှိခဲ့သူ ဒေါ်အေးအေးဝင်းက ပြောသည်။ “အဲဒီလို သတင်းတွေကို ကျမ တော်တော် စိတ်ပျက်တယ်။ AP က သတင်းတချို့လည်း ပါတာပေါ့လေ။ ဘက်လိုက်ပြီး၊ တချိန်လုံး ဟိုတဖက်ကနေ လိုက်ရေးနေတယ်” ဟု အမေရိကန် AP သတင်းဌာနတွင် ၂၆ နှစ်နီးပါး လုပ်ကိုင်ခဲ့သော အသက် ၆၄ နှစ် အရွယ် ဒေါ်အေးအေးဝင်းက ပြောသည်။ သူမ ယခင်က လုပ်ကိုင်ခဲ့သော သတင်းဌာနမှ သတင်းများ အပါအဝင် ရခိုင်ပြည်နယ်မှ သတင်းများတွင် ဘင်္ဂါလီ ဆိုသူများ ၏ အမြင်များသာ ပါဝင်ပြီး ရခိုင်နှင့် အခြားလူမျိုးစုများ၏ အမြင်များ မည်သည့် အတွက် မပါဝင်ရသည်ကို သူမက မေးခွန်း ထုတ်သည်။ ဒေါ်အေးအေးဝင်းသည် သူမ၏ လုံခြုံမှုကို စတေးပြီး သတင်းထောက် အလုပ် အတွက် ဘဝကို မြှုပ်နှံလုပ်ကိုင် သောကြောင့် ချီးမြှင့်ခံရသော ဆုတံဆိပ်အပါအဝင် နိုင်ငံတကာသတင်းစာဆု ၄ ဆု ရရှိခဲ့သည့် တဦးတည်းသော သက်ရှိထင်ရှား မြန်မာအမျိုးသမီး သတင်းထောက် ဖြစ်သည်။ “သူတို့တွေ သတင်းမီဒီယာကျင့်ဝတ် ဆိုတာကို မေ့ကုန်ကြပြီလား” ဟု သူမ က မေးခွန်းထုတ်သည်။ ကွဲပြားသည့် သတင်းတင်ပြသင့်သော ဥပမာအဖြစ် သြဂုတ်လ အစောပိုင်းက ထိုဒေသမှ မွတ်စလင် စစ်သွေးကြွများ၏ သတ်ဖြတ်ခံရသည်ဟု ယူဆရသော ရခိုင်လူမျိုးစုကွဲဖြစ်သည့် မြိုတိုင်းရင်းသား ၆ ဦးသေဆုံးရခြင်းကို သူမက ထောက်ပြသည်။ “အဲဒီမှာ မွတ်စလင်တွေ ဖြစ်ပျက်သမျှကို AP က သတင်းလုပ်တယ်။ ဒါပေမယ့် မြိုတွေ အသတ်ခံရတဲ့ သတင်းကျတော့ မရေးဘူး။ အဲဒါ မတရားဘူး” ဟု သူက ပြောသည်။ ပရိသတ် တုံ့ပြန်မှု နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများမှ ရခိုင်သတင်း တင်ပြပုံနှင့် ပတ်သက်ပြီး မနှစ်မြို့သူမှာ ဒေါ်အေးအေးဝင်း တဦးတည်းတော့ မဟုတ်ပေ။ “သူတို့ရဲ့သတင်းတင်ပြမှု အများစုမှာ သမာသမတ် မရှိဘူး။ ရခိုင်ပြည်သူတွေ ခံစားရတာကို သူတို့ သတင်းတွေမှာ မတွေ့ ရသလောက်ပဲ” ဟု Myanmar Book Centre ၏ တည်ထောင်သူနှင့် အမှုဆောင် အရာရှိချုပ် ဦးသန့်သော်ကောင်းက ပြောသည်။ “ARSA က အရပ်သားတွေကို တိုက်ခိုက်တာကို သတင်း မဖော်ပြသလောက် ဖြစ်နေတာရယ်၊ မွတ်စလင်တွေ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ထွက်ပြေးတာကို အသားပေးပြီး တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေ ထွက်ပြေးတာကို သတင်းမှိန် ထားတာတွေ ရှိတာကြောင့် ရခိုင်အကြောင်း နိုင်ငံတကာသတင်း ဖော်ပြတာတွေကို မြန်မာပြည်သူတွေက မကြိုက်ကြဘူး” ဟု မြန်မာ့ သတင်းသိပ္ပံ (Myanmar Journalism Institute) မှ သင်တန်းရေးရာ ဒါရိုက်တာ ဦးစိန်ဝင်းက ပြောသည်။ သတင်း အများအပြားတွင် မွတ်စလင် မဟုတ်သူများ၏ အာဘော် မပါဝင်ဘဲ ဖြစ်နေသည် ဟု သူက ပြောသည်။ “အဲဒီအချက်တွေက သာမန်လူတောင် မြင်သာတဲ့ အချက်တွေ။ အကြမ်းဖက်သမား ဆိုတာကို မသုံးတာ၊ ရိုဟင်ဂျာ ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးတာတွေက သီးခြား အငြင်းပွားရတဲ့ ကိစ္စတွေပါ” ဟုလည်း သူက ပြောသည်။ မြန်မာ ပြည်သူများကို ဒေါသထွက်စေသော အခြားမီဒီယာအဖွဲ့အစည်းမှာ BBC သတင်းဌာန မြန်မာပိုင်း အစီအစဉ် ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာရှင် စနစ်အောက် ကျရောက်နေစဉ် ပြည်တွင်းပြည်ပ ဒီမိုကရေစီရေး လှုပ်ရှားမှုများကို တင်ပြခဲ့ သောကြောင့် ထိုအသံလွှင့်လုပ်ငန်းကို မြန်မာပြည်သူများက နှစ်ခြိုက်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဘီဘီစီ မြန်မာပိုင်း အစီအစဉ်သည် ယခုတကြိမ်တွင် ဘင်္ဂါလီများဘက်က ရပ်တည်ပြီး ARSA နှင့် နောက်လိုက်များ၏ ပစ်မှတ်ထား တိုက်ခိုက်ခြင်းခံနေရသော ဗုဒ္ဓဘာသာ ရခိုင်များ၊ ဟိန္ဒူများနှင့် အခြား ရခိုင်လူမျိုးစုကွဲများ၏ ခံစားနေရသည့် ဒုက္ခကိုလျစ်လျူရှုသည် ဟု ပရိသတ်က ရှုမြင်သောကြောင့် ယခုတကြိမ်တွင်မူ ပိရိသတ်များ၏ တုံ့ပြန်ပုံမှာ တမျိုးဖြစ်နေသည်။ “Shame on you BBC ” နှင့် အခြား ကြမ်းတမ်းသော စကားများကို ဒေါသ ထွက်နေသော စာဖတ်သူများက BBC ၏ ဖေ့စ်ဘုတ်စာမျက်နှာတွင် ရေးသားကြသည်။ တုံ့ပြန်မှုမှာ ပြင်းထန်လှသော ကြောင့် ထိုသို့သော ကြမ်းကြမ်းတမ်းတမ်း ပြောဆို ဝေဖန်မှု မပြုလုပ်ရန် BBC က ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ခဲ့ရသည်။ ပရိသတ်အကြိုက်နှင့် စီးပွားရေး တွက်ခြေကိုက် ရေးသားဖော်ပြခြင်း နိုင်ငံတကာ မီဒီယာသမားများသည် ရခိုင်သတင်းနှင့် ပတ်သက်လျင်၊ ဘင်္ဂါလီ သတင်းနှင့် ပတ်သက်လျင် ပရိသတ် အကြိုက် တင်ပြနေသည် ဟု ခံစားရကြောင်း၊ ပြဿနာများကို စိတ်ခံစားမှု ဖြစ်စေရန် သတင်း တင်ပြနေကြသည် ဟု Reuters သတင်းဌာန သတင်းထောက်ဟောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံ သတင်းမီဒီယာကောင်စီ ဒု ဥက္ကဌ ဦးအောင်လှထွန်းက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။ မြန်မာပြည် ပြင်ပမှ စာဖတ်သူများဆီမှ ဘင်္ဂါလီများ အပေါ် သနားကရုဏာ သက်မှု ဖြစ်လာစေရန် မျိုးဖြုတ်သတ်ဖြစ်မှု၊ လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု စသည့်စကားလုံးများကို နိုင်ငံတကာမီဒီယာများ သုံးနေကြသည် ဟု Reuters သတင်းဌာန၏ တနှစ်တာ အကောင်းဆုံး သတင်းသမားဆုကို ၂၀၀၇ ခုနှစ်က ရရှိခဲ့သူ ဦးအောင်လှထွန်းက ပြောသည်။ မြန်မာလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့များ၏ စစ်ဆင်ရေးများသည် ရက်စက် ကြမ်းကြုတ်ပြီး သိသိသာသာ အလွန်အကျွံ ဖြစ်နေသည် ဟု ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခြင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီး ဇိဒ်ရာအက်အယ်လ်ဟူစိန်က အင်္ဂါနေ့တွင် ပြောပြီး ထိုအခြေအနေ သည် ဖတ်စာအုပ်များတွင် ဥပမာ အဖြစ် ဖော်ပြရမည့် လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု သဖွယ် ဖြစ်နေသည် ဟု ပြောသည်။ ထို အသုံးအနှုန်းသည် လွန်စွာလေးနက် ပြင်းထန်သော အဓိပ္ပာယ်ဆောင်ကြောင်း ပြောကြားပြီ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာ သံအမတ်ကြီးက ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် ကန့်ကွက်ခဲ့ရသည်။ “သူတို့တွေက စာဖတ်သူတွေ ဘယ်အကြောင်း ပိုဖတ်ချင်တယ် ဆိုတာကို ကြည့်ပြီး သတင်းတွေကို စီးပွားရေး ထုတ်ကုန်တွေလို ထုတ်လာကြတယ်။ ရခိုင်အရေးမှာ မွတ်စလင်တွေ ဘက်က ရပ်ရင် အဲဒီလို သတင်းတွေကို အရှေ့အလယ်ပိုင်းက လူတွေက ပိုဝယ်မယ်လေ” ဟု သူက ရှင်းပြသည်။ ထို့ကြောင့် ရခိုင်အရေး သတင်း ရေးသားသော နိုင်ငံတကာ သတင်းထောက်များသည် ဘင်္ဂါလီများကို သရုပ်ဖော်ရာတွင် “ကမ္ဘာ့အဖိနှိပ်မှု အခံရဆုံး လူမျိုး” ဟုလည်းကောင်း၊ ရခိုင်ဗုဒ္ဓ ဘာသာများကို သရုပ်ဖော်ရာတွင် မွတ်စလင်ကို ရန်လိုသူများ အဖြစ်သာ သရုပ်ဖော်ကာ ဘက်လိုက်ရေးသားကြသည် ဟု သူက ဆက်ရှင်းပြသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် ၆ ဦး သတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက် သြဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့က Reuters သတင်းဌာန၏ သတင်းတွင် ထို အသတ်ခံရသူများသည် မက်သာဖက်တမင်း မူးယစ်ဆေး မှောင်ခိုမှုနှင့် ပတ်သက်နိုင်ခြေ ရှိသည် ဟု ဖော်ပြသည်။ ထိုသို့ ဖော်ပြခြင်းသည် သေဆုံးသူများကို မွတ်စလင် စစ်သွေးကြွများက သတ်ဖြတ်သည် ဆိုသော ယူဆချက်ကို မှေးမှိန်အောင် လုပ်ဆောင်ခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ “မူးယစ်ဆးနဲ့ ပတ်သက်နိုင်ခြေ ရှိတယ် ဆိုတာကို သူတို့ အတည်မပြုနိုင်ဘူး လို့ ထည့်ရေးတယ်။ အတည်ပြုလို့ မရရင် မသုံးနဲ့၊ ဖြုတ်လိုက်လေ” ဟု ဦးအောင်လှထွန်း က ဆိုသည်။ ၎င်းတို့၏ သတင်းများတွင် ဘက်လိုက်မှု ရှိသည် ဟူသော စွပ်စွဲချက်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး မှတ်ချက်ပေးရန် တောင်းဆိုသော အခါ Reuters နှင့် AP သတင်းဌာန ၂ ခုလုံးက မှတ်ချက်ပေးခြင်း မပြုကြပေ။ အကွက်ချခြင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ လူမျိုးစုအဖြစ် အသိအမှတ် ပြုရန် တောင်းဆိုနေသော ရိုဟင်ဂျာ ဆိုသူများ အရေးလောက် မြန်မာနိုင်ငံမှ အခြား မည်သည့် အကြောင်းအရာမျှ အလားတူ နိုင်ငံတကာ အာရုံစိုက်ခံရခြင်းမျိုး မရှိပေ။ သို့သော် အစိုးရ၊ တပ်မတော်နှင့် မြန်မာပြည်သူ အများစုက ၎င်းတို့သည် ဘင်္ဂါလီများ ဖြစ်သည်၊ ၁၉၀၀ ခုနှစ်များတွင် ဗြိတိသျှတို့က အိမ်နီးချင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံမှ ခေါ်ယူခဲ့သည့် တရားမဝင် ဝင်ရောက် နေထိုင်သူများ ဖြစ်သည် ဟုသာ လက်ခံသည်။ အစိုးရ အဆက်ဆက်က ၎င်းတို့သည် နိုင်ငံသား မဟုတ်သောကြောင့် ဟု ဆိုကာ လွတ်လပ်စွာ သွားလာခြင့် ကဲ့သို့သော ၎င်းတို့၏ အခြေခံ အခြင့်အရေးများကို ကန့်သတ်ထားသဖြင့် ၁၉၉၀ ခုနှစ်များ နှောင်းပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံ စစ်အာဏာရှင်စနစ် အောက် ကျရောက်နေဆဲ ကာလတွင် ဘင်္ဂါလီများသည် နိုင်ငံတကာ၏ အာရုံစိုက်မှု ရရှိလာသည်။ လက်ရှိ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရ အပါအဝင် အစိုးရ အဆက်ဆက် တို့သည် ထိုသို့သော အခြင့်အရေးများကို နိုင်ငံသား ဖြစ်မှသာ ပေးနိုင်မည် ဟု ဆိုခဲ့ကြသော်လည်း ထိုဒေသရှိ မွတ်စလင်အများစုက နိုင်ငံသား လျှောက်ထားရာတွင် သူတို့ကိုယ် သူတို့ ရိုဟင်ဂျာလူမျိုးဟု ဖော်ပြခြင့် မရှိသောကြောင့် နိုင်ငံသားဖြစ်ခြင့် လျှောက်ထားခြင်း မရှိကြပေ။ ထိုအသိုင်းအဝန်းမှ ဒုက္ခသည်များကို ကူညီမည် ဟူသော အကြောင်းပြချက်ဖြင့် နိုင်ငံတကာက နိုင်ငံရေးအရ ဝင်ရောက် စွက်ဖက်ခြင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို ထိပါးခြင်းသာ ဖြစ်သည် ဟု တပ်မတော် အကြီးအကဲ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင်လှိုင် က သတိပေးထားသည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်က ရခိုင် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များနှင့် မွတ်စလင်များ အကြား ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ်များ အတွင်း အကြီးမားဆုံး ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားသော အခါ ၎င်းတို့၏ အကျပ်အတည်းကို နိုင်ငံတကာက အာရုံစိုက်မိ လာသည်။ ထိုအချိန်မှ စတင်ပြီး ရခိုင်ထက် မွတ်စလင်များကို ကရုဏာသက်သော သတင်းအများအပြားကို နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများ တွင် ဖော်ပြလာကြပြီး ရခိုင်များကို အကြမ်းဖက်သော လူရမ်းကားများ အဖြစ် သရုပ်ဖော်လာကြသည် ကို တွေ့လာရ ကြောင်း ဒေါ်အေးအေးဝင်း က ပြောသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်လာရခြင်းသည် ပြည်ပအစိုးရများနှင့် နိုင်ငံတကာ မီဒီယာများက ရခိုင်အရေးကို သူတို့ လိုချင်သည့် ပုံစံ ဖြစ်အောင် ပုံဖော်လာခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည် ဟု ဦီးအောင်လှထွန်း က ဆိုသည်။ ထိုသူများသည် ပြည်ပတွင် နေထိုင်ပြီး ဘင်္ဂါလီအရေးကို ဗန်းပြကာ ကိုယ်ကျိုးရှာနေကြသူများ ဖြစ်သည် ဟု ဆိုသည်။ ပြည်ပ အစိုးရများနှင့် မီဒီယာများ၏ အကွက်ချ လုပ်ဆောင်ခြင်းကို အပြစ်တင်နိုင်သည်ဟု ဦးအောင်လှထွန်း က ပြောသည်။ နိုင်ငံပြင်ပရှိ ရိုဟင်ဂျာ အချောင်သမားများသည် စိတ်ခံစားမှု ဖြစ်အောင် တင်ပြသော သတင်းများကို အသုံးချခဲ့သည် ဟုလည်း သူက ပြောသည်။ “(ကြာလာတော့) လူတွေက မီဒီယာမှာ တွေ့တာကို အမှန်လို့ ထင်လာကြတယ်။ ပြည်တွင်းက ပုဂ္ဂလိက မီဒီယာနဲ့ အစိုးရ မီဒီယာတွေက နိုင်ငံတကာ မီဒီယာတွေရဲ့ ထိုးဇာတ်ကို မတန်ပြန်နိုင် ခဲ့ကြဘူး။ အခုတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ မျက်နှာပန်းက ဘယ်လိုမှ မလှတော့ဘူး။ ရိုဟင်ဂျာနဲ့ ပတ်သက်ရင် နိုင်ငံတကာ မီဒီယာ မျက်နှာစာမှာ ကျနော်တို့ ရှုံးနေပြီ” ဟုလည်း သူက ပြောသည်။ ပကတိအခြေအနေကို လျစ်လျူရှုခြင်း မွတ်စလင် စစ်သွေးကြွများက ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များနှင့် ဟိန္ဒူများကို တိုက်ခိုက်သည် ဟူသော အချက်ကို လျစ်လျူရှုကာ ဗုဒ္ဓ ဘာသာဝင်များက မွတ်စလင်များကို သတ်နေခြင်း အဖြစ်သာ သတင်းဖော်ပြခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာ မီဒီယာသည် မီးလောင်ရာ လေပင့်လုပ်နေသည် ဟု မြန်မာနိုင်ငံမှ ပဋိပက္ခများနှင့် လူမျိုးစုရေးရာများကို ဆယ်စုနှစ် ၃ စုကျော် သတင်းယူ ရေးသားသော သတင်းစာဆရာ ဘာတေးလ်လင့်တနာ က ပြောသည်။ “အခြအနေမှန်ကို ဒီလို တလွဲလုပ်လိုက်ပြီး ပကတိ အခြေအနေကို လျစ်လျူရှုတာဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ လက်ရှိ အာဏာ အဆောက်အအုံမှာ အရပ်သားတွေရဲ့ အခန်းကဏ္ဍ တိုးချဲ့ဖို့ အားထုတ်မှုတွေကို အရမ်းကို ထိခိုက်တယ်” ဟု ဆွီဒင်နိုင်ငံသား သတင်းစာဆရာ ဘာတေးလ်လင့်တနာ က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အရပ်သား အစိုးရတွင် တပ်မတော်၏ အခန်းကဏ္ဍ ကြီးမားနေခြင်းကို ရည်ညွှန်းပြောသည်။ အချို့သော လူ့အခြင့်အရေး အဖွဲများက ပြောသကဲ့သို့ သြဂုတ် ၂၅ ရက်နေ့ တိုက်ခိုက်မှုများကို မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်များ၏ ဖိနှိပ်ရက်စက်မှုကြောင့် မျှော်လင့်ချက် ကင်းမဲ့နေသော ရိုဟင်ဂျာများက တန်ပြန်ပြုလုပ်သည် ဟူသော ပြောဆိုမှုများသည် ရယ်စရာ ကောင်းလှကြောင်း ဘာတေးလ်လင့်တနာက ပြောသည်။ “တကယ်တော့ ဒီအုပ်စုကို ခေါင်းဆောင်တာက မြန်မာနိုင်ငံမှာတောင် အခြေမစိုက်တဲ့ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ ကရာချိမြို့တဲ့။ စစ်သွေးကြွတွေ။ အဲဒီကနေမှ သူတို့က အာရပ်ကမ္ဘာက သူတို့လို လူတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်နေကြတာ။ သူတို့တွေက မျှော်လင့်ချက် သိပ်ပြီး ကင်းမဲ့နေလို့ ဖြစ်ချင်ရာဖြစ် ဆိုပြီး လုပ်တာ မဟုတ်ဘဲ ခံယူချက်အရ လုပ်ကြတာ။ သူတို့က ဘယ်လို ဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်လာမလဲ၊ အဲဒီ ဆိုးကျိုးတွေကနေ ဘယ်လို သူတို့အတွက် အမြတ်ထွက်မယ် ဆိုတာရယ်ကို မစဉ်းစားဘဲနဲ့ သြဂုတ်လ ၂၅ ရက်နေ့ တိုက်ခိုက်မှုတွေကို လုပ်ခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး။ စစ်သွေးကြွတွေ ကစားသွားတဲ့ ကစားကွက်က သူတို့အကျိုး အတွက် ကစားသွားတာ” ဟုလည်း ဘာတေးလ်လင့်တနာက ပြောသည်။ ရခိုင်အရေးနှင့် ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာ သတင်းများ ရေးသားဖော်ပြရာတွင် တွေ့ရသော ပြဿနာတခုမှာ ဘက်စုံ ထောင့်စုံမှ မစဉ်းစားဘဲ အများ နားလည်အောင် အလွန်အမင်း ဖွင့်ဆို ရေးသားခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်ဟု ဒေါ်အေးအေးဝင်း က ထောက်ပြသည်။ ကိုလိုနီခေတ်မှ စတင်ခဲ့သည့် ဤ ပြဿနာသည် သမိုင်းအရ၊ နိုင်ငံရေးအရနှင့် လူမှုရေးအရ ရှုတ်ထွေးမှုများ ရှိနေပြီး ရွှေ့ပြောင်း နေထိုင်မှု၊ လူဦးရေ ပြောင်းလဲမှုနှင့် လူမျိုးစု စရိုက်လက္ခဏာများနှင့် ပတ်သက်နေသည်။ “ဒါပေမယ့် သတင်းသမား တော်တော်များများက နောက်ကွယ်က အဲဒီ အကြောင်းရင်းတွေကို ရှင်းမပြဘဲ မွတ်စလင်နဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာတွေ ကြားက ဘာသာရေး ပဋိပက္ခ ဆိုပြီး အလွယ်တကူ သတ်မှတ်ရေးသား ကြတယ်။ ဒီမှာ ဘာဖြစ်လာလဲ ဆိုတော့ ပြင်ပက စာဖတ်သူ အများစုက ဘာသာရေးပဋိပက္ခ လို့ပဲ မြင်ပြီးတော့ ဒေါသတွေ ထွက်ကြတယ်။ သူတို့ရဲ့ သတင်းတွေက အခြေအနေကို မီးလောင်ရာ လေပင့်လိုက်တာ” ဟု ဒေါ်အေးအေးဝင်း က ပြောသည်။ ဖြေရှင်းရန် ခက်ခဲနေဆဲ ပုဂ္ဂလိက သတင်းဌာနများသည် သက်တမ်းနုနယ်နေပြီး အစိုးရ မီဒီယာသည် ဝါဒဖြန့်ရုံ သက်သက်သာ လုပ်နေခြင်း တို့ကြောင့် နိုင်ငံတကာမီဒီယာများတွင် ဖော်ပြနေသည်ကို တန်ပြန်မရေးသားနိုင်ခြင်းမှာ မဆန်းလှ ဦးအောင်လှထွန်း က ပြောသည်။ “ဒါကြောင့်ဘဲ ဒီအခြေအနေကိုရောက်ရတာပဲ။ ပုဂ္ဂလိက မီဒီယာ ကို တိုးတက်အောင် လုပ်ရင်တော့ ရေရှည်မှာ အထောက်အကူ ပြုနိုင်တယ် လို့ ကျနော်ထင်တယ်” ဟုလည်း ဦးအောင်လှထွန်း ပြောသည်။ သတင်းထောက်များသည် အခင်းဖြစ်ရာ ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ပိုင်းသို့ သွားခြင့် မရသည်ကို စိတ်ပျက်နေသောကြောင့် ၎င်းတို့အား ထိုဒေသသို့ အကန့်အသတ် မရှိသွားရောက်ခြင့် ပေးခြင်းသည် တဖက်စောင်းနင်း သတင်းရေးသား တင်ပြခြင်းကို တန်ပြန်ရန် တခုတည်းသော နည်းလမ်း ဖြစ်သည် မြန်မာ့သတင်းသိပ္ပံမှ သင်တန်းရေးရာ ဒါရိုက်တာ ဦးစိန်ဝင်းက ပြောသည်။ “မျှမျှတတ သတင်းရေးတယ် လို့ ကျော်ကြားတဲ့ သူတွေကို ဖိတ်လိုက်ပါ။ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ရက်စက်မှုတွေ ရှိလား၊ စစ်သွေးကြွ အကြမ်းဖက်မှုတွေ ရှိလား သူတို့ သိသွားလိမ့်မယ်။ တချို့ မွတ်စလင်တွေ အစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တယ် ဆိုပြီး အသတ်ခံနေရတာ” ဦးစိန်ဝင်း ပြောသော ထိုအချက်ကို ဒေါ်အေးအေးဝင်း ကလည်း သဘောတူသည်။ သတင်းသမားများသည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ဘက် အခြမ်းကိုသာ သွားရောက်ခြင့် ရသောကြောင့် ၎င်းတို့သည် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သို့ ထွက်ပြေးလာသော မွတ်စလင်များ ကိုသာ တွေ့ရမည် ဖြစ်ပြီး နေရပ်စွန့်ခွာခဲ့ရသည့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကို တွေ့ရမည် မဟုတ်ကြောင်းလည်း သူမက ပြောသည်။ “အဲဒီလိုဆိုရင် သူတို့ကြားရတာ အကုန်လုံးကို ဗျာဒိတ်လို သဘောထားပြီး သူတို့ ရေးကြမယ်။ ကြားသမျှ ဟုတ်မဟုတ် ကိုလည်း အတည်ပြု မနေကြဘူး။ ဒါကြောင့် ရိုဟင်ဂျာကလေးတွေ ခေါင်းဖြတ်ခံရတယ်၊ အရှင် လတ်လတ် မီးရှို့ခံရတယ် ဆိုတဲ့ သတင်းမျိုးတွေကို တွေ့နေရတာ။ ရခိုင်အရေးနှင့် ပတ်သက်တဲ့ ယခင်သတင်းတင်ပြချက်များကို ထောက်ရှုခြင်း အားဖြင့် နိုင်ငံတကာ သတင်းသမားများသည် ဖြစ်စဉ်ကို ဘေးမှ နေပြီး လေ့လာသုံးသပ်သူများ မဟုတ်ကြတော့” ဟု သူမက ရှင်းပြသည်။ “ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေက ရိုဟင်ဂျာတွေကို ဖိနှိပ်တယ် ဆိုပြီး ကြိုတင်ရိုက်သွင်းထားတဲ့ အမြင် ရှိနေသရွေ့ သူတို့ကို အကန့်အသတ် မရှိသွားခြင့် ပေးရင်တောင် သူတို့ သတင်းတွေမှာ မျှတမှု တွေ့ရမယ် လို့ မထင်ဘူး” (ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသည့် Kyaw Phyo Tha ၏ Myanmar Journalists Call For Balanced Rakhine Coverage in Intl Media ကို ဘာသာပြန်ဆိုသည်။) The post ရခိုင်အရေး နိုင်ငံတကာမီဒီယာ မျှမျှတတ တင်ပြရန် မြန်မာသတင်းသမားများ တောင်းဆို appeared first on ဧရာဝတီ.
Source : http://ift.tt/2ywayNT
via IFTTT