ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ေဆာင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား

နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် မြန်မာအမျိုးသမီးများ သမီးမိန်းကလေးဆိုရင် ဗိုင်းကောင်ကျောက်ဖိနေမှ၊ မိဘအရိပ်ခိုလှုံရင်း အိမ်မှုကိစ္စ နိုင်နင်းမှ အိမ်ထောင်ရှင် အမျိုးသမီးဆိုရင် အိမ်မှုကိစ္စ တာဝန်တွေ ကျေပွန်အောင် ထမ်းရင်း မိသားစုကို အလုပ် ကျွေးပြုရမယ်ဆိုတဲ့ မြန်မာရှေးရိုးစွဲ အစဉ်အလာတွေကို ဖောက်ထွက်ပြီး ကိုယ့်ဘဝ ကိုယ်ထူးကိုယ်ချွန် ရုန်းကန်လှုပ်ရှားနေကြတဲ့ မြန်မာ အမျိုးသမီးတွေ မြောက်များစွာ ရှိပါတယ်။ လွတ်လပ်ရေး မရခင်ကာလကစလို့ ခေတ်အဆက်ဆက် ပြောင်းလဲလာခဲ့တဲ့ ယနေ့ကာလအထိ တိုင်းပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး ကဏ္ဍအသီးသီးမှာ လှုပ်ရှားရုန်းကန်ရင်း ပြည်တွင်းမှာ အကျိုးပြုနေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရှိသလို နိုင်ငံတကာမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြုအဖြစ် နိုင်ငံ့ဂုဏ် ဆောင်နေတဲ့ မြန်မာ အမျိုးသမီး တွေကလည်း ခေတ်အဆက်ဆက်မှာ ရှိနေပါတယ်။ ဒီနေ့ကျရောက်တဲ့ မတ်လ ၈ ရက်၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အမျိုးသမီးများနေ့မှာ နိုင်ငံတကာ အသိအမှတ်ပြုခံရတဲ့ ထက်မြက်ပြီး လေးစားအားကျစရာ ကောင်းတဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေထဲက တချို့အကြောင်းကို ဧရာဝတီက ဖော်ပြလိုက် ပါတယ်။ ဒေါ်မီမီခိုင် ကမ္ဘာကို မြန်မာ့ရိုးရာနဲ့ ဓလေ့တွေအကြောင်း ချပြခဲ့တဲ့ ဒေါ်မီမီခိုင် မြန်မာလူမျိုးတွေရဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေ၊ ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုနဲ့ လူနေမှုဘဝ အဖုံဖုံကို အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ စာအုပ်၊ စာစောင်၊ ဆောင်းပါးတွေ ရေးသားပြီး မြန်မာလူမျိုးတွေ အကြောင်း ကမ္ဘာကို ချပြခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးကြီး ကတော့ ဒေါ်မီမီခိုင်ပါ။ ဒေါ်မီမီခိုင်က သူ့ခေတ်သူ့အခါကတော့ ၁၉၄၆ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ Burmese Family အမည်ရှိ အင်္ဂလိပ် လုံးချင်း ဝတ္ထုစာအုပ်နဲ့ တွဲပြီး ကျော်ကြားပါတယ်။ ဒေါ်မီမီခိုင်က အမေရိကန်နိုင်ငံထုတ် စာစောင်တွေမှာ မြန်မာလူမျိုးတို့ရဲ့ ရိုးရာဓလေ့ အကြောင်း တွေကို ရေးသားခဲ့သလို ၁၉၅၂ ခုနှစ်က ဂျီနီဗာအမျိုးသမီး ကော်မရှင် ညီလာခံ၊ ၁၉၅၉ ခုနှစ်က စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ကျင်းပတဲ့ ပစိဖိတ်နဲ့ အရှေ့တောင်အာရှ အမျိုးသမီးစာရေးဆရာမများ ညီလာခံမှာလည်း အဖွဲ့ဝင်အနေနဲ့ ပါဝင်တက်ရောက်နိုင်တဲ့အထိ ထက်မြက်ခဲ့သူပါ။ ၁၉၇၅ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ Cook and Entertain the Burmese Way စာအုပ်ကလည်း နိုင်ငံ ရပ်ခြားသားတွေအတွက် မြန်မာ့အစားအစာတွေနဲ့ မြန်မာ့ရိုးရာကို လေ့လာခွင့်ရခဲ့တဲ့ စာအုပ် ကောင်း တအုပ်ဖြစ်ပြီး ယနေ့ထိ ဒေါ်မီမီခိုင်ရဲ့ စာအုပ်က Amazon ၊ Ebay စတဲ့ အွန်လိုင်းကနေ စာအုပ်ဝယ် ယူလို့ ရတဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွေမှာ ဒေါ်လာ ၆၀ ကနေ ၁၀၀ ကျော်အထိ ဈေးနှုန်းအစားစားနဲ့ ရောင်းချနေ ရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၈၆ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တဲ့ The World Of Burmese Women စာအုပ်ဟာလည်း မြန်မာအမျိုး သမီးတွေရဲ့ လူနေမှုဘဝ၊ မိသားစုထဲမှာ ရှိတဲ့ တင်းကြပ်တဲ့ စည်းကမ်းနဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေ အကြောင်း၊ ဘာသာရေးနဲ့ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု၊ လူနေမှုဘဝ အဆင့်မျိုးစုံက မြန်မာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပညာရေးနဲ့ အလုပ်အကိုင် တွေအကြောင်း ရေးသားထားတာကြောင့် ကမ္ဘာမှာ မြန်မာအမျိုးသမီး တွေအကြောင်းကို မိတ်ဆက်ခဲ့တဲ့ စာအုပ်ကောင်း တအုပ်ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်မီမီခိုင်ဟာ ၁၉၁၆ ခုနှစ်က မင်းလှမြို့မှာ ဗမာမိဘနှစ်ပါးက မွေးဖွားလာသူပါ။ အတန်းပညာကို ရန်ကုန်မြို့က စိန့်ဂျွန်းကွန်ဗင့် အထက်တန်းကျောင်းမှာ အောင်မြင်ကာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ကနေ တဆင့် လန်ဒန်တက္ကသိုလ် ဘုရင့်ကောလိပ်အထိ ပညာသင်ယူခဲ့ပြီး ၁၉၄၀ ပြည့်နှစ်မှာ လန်ဒန်တက္ကသိုလ်က အိမ်တွင်းမှု သိပ္ပံဘွဲ့ ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဘွဲ့ရပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာပြီး တက္ကသိုလ်ပညာရေး ဝန်ထမ်းအဖြစ် တာဝန်တွေ ထမ်းဆောင်ပြီး ဗြိတိသျှတပ်မတော်ရဲ့ အမျိုးသမီးယာယီ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတဦးအဖြစ်လည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ဖူးသူပါ။ ပြည်တွင်းမှာ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ ထုတ်ဝေတဲ့ နေရှင်းနဲ့ ဂါးဒီးယန်း သတင်းစာတွေမှာလည်း မြန်မာ့ လူနေမှု ဘဝတွေ၊ ဓလေ့ရိုးရာတွေနဲ့ ရှမ်းလူမျိုးစုတွေအကြောင်း ရေးသားရင်း ၁၉၄၂ ခုနှစ်မှာ ကျိုင်းတုံစော်ဘွား အနွယ်တော် ရှမ်းမင်းသား စောဆိုင်မွန်နဲ့ လက်ထပ်ခဲ့ပြီး သားတဦး၊ သမီးနှစ်ဦး ထွန်းကားခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်မီမီခိုင်ရဲ့ သမီးတဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာရင်ရင်နွယ်ကလည်း အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှာ ဘူမိဗေဒပညာရပ်နဲ့ ဘွဲ့ရတဲ့ ပထမဦးဆုံး အမျိုးသမီးတဦး ဖြစ်တဲ့အပြင်၊ ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ (UN) အဖွဲ့အစည်းမှာလည်း နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော် အလုပ် လုပ်ကိုင်ခဲ့သလို လက်ရှိမှာတော့ နိုင်ငံတကာရေးရာ ကျွမ်းကျင်သူ ထက်မြက်တဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီး အဖြစ် အသိအမှတ်ခံထားရသူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်မီမီခိုင်ကတော့ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လ ၁၅ ရက်မှာ ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်တင်တင်စိန် အာရှတိုက်ရဲ့ စွန့်စားသူများစာရင်းဝင်တဲ့ ဒေါ်တင်တင်စိန် လွတ်လပ်ရေးရပြီးကာစ ခေတ်ကာလမှာ ငွေကြေးအလုံအလောက် မပါဘဲ ဆိုင်ကယ်တစီးနဲ့ ကမ္ဘာ တပတ် ပတ်ပြီး နိုင်ငံပေါင်း ၂၄ နိုင်ငံကို ခြေဆန့်ဖို့ဆိုတာ မြန်မာအမျိုးသမီးအယောက် ၁၀၀ မှာ ၁ ယောက် စဉ်းစားမှာ မဟုတ်တဲ့ကိစ္စပါ။ အိမ်ထောင်ရက်သားကျလို့ သားသမီး တာဝန်ရှိတဲ့ အိမ်ထောင်ရှင်အမျိုးသမီးဆိုရင် ပိုလို့တောင် မတွေးမယ့် အတွေးမျိုးပါ။ အမျိုးသမီးဆိုရင် အိမ်မှုကိစ္စတာဝန်တွေကို ဝတ္တရားကျေအောင် ထမ်းဆောင်ရင်း ဗိုင်းကောင်း ကျောက်ဖိ အိမ်မှာ နေရမယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆတွေထဲက ဖောက်ထွက်ပြီး ကမ္ဘာကြီးကို စူးစမ်းလေ့လာဖို့ ဆိုင်ကယ်တစီးနဲ့ ရအောင် ခရီးနှင်ခဲ့သူကတော့ ကလေးတဦးမိခင်၊ မြန်မာအမျိုးသမီး ဒေါ်တင်တင်စိန်ပါ။ ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဒေါ်တင်တင်စိန် အသက် ၁၈ နှစ်မှာ သမီးမိန်းကလေးတဦး ဖွားမြင်ပြီး ခင်ပွန်းသည် သစ်တော ဝန်ကြီး ဦးဘတုတ်နဲ့အတူ ဆိုင်ကယ်တစီးနဲ့ ကမ္ဘာပတ်ပြီး လူမျိုးအသစ်၊ ယဉ်ကျေးမှု အသစ်၊ ရေမြေအသစ်၊ မြင်ကွင်းအသစ်တွေကို စူးစမ်းလေ့လာဖို့ တိုင်ပင်ပြီး နှစ်ယောက်သား ခရီးနှင်ခဲ့ကြတာပါ။ ဒေါ်တင်တင်စိန်နဲ့ ခင်ပွန်းသည်တို့ အာရှတိုက်၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသနဲ့ ဥရောပတိုက်ထဲက နိုင်ငံပေါင်း ၂၄ နိုင်ငံကို ဆိုင်ကယ်တစီးနဲ့ အခက်အခဲပေါင်းများစွာ ကြုံရင်း လမ်းမှာငွေပြတ်ရင် အသုံးစရိတ်ရအောင် ရောက်တဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ သတင်းဌာနတွေမှာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ လူမျိုးတွေအကြောင်း ပြောရင်း ခရီးဆက်ခဲ့ကြတာပါ။ ခရီးစဉ်မှာ ခင်ပွန်းသည်နဲ့ အတူ ဖေးမရင်း သွားတယ်ဆိုပေမယ့် အမျိုးသမီးတဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါ်တင်တင်စိန်ရဲ့ သတ္တိနဲ့ ခရီးရှည်ကြီးကို သွားနိုင်တာကတော့ အံ့သြစရာပါ။ သူတို့ ဇနီးမောင်နှံ နှစ်ဦးရဲ့ ခရီးစဉ်တလျှောက်မှာ ထူးဆန်းတဲ့ လူမျိုးစုတွေအကြောင်းနဲ့ သဲကန္တာရတွေ၊ ပိရမစ်တွေ၊ မံမီတွေ၊ ကြီးမားပြီး သမိုင်းကြောင်းရှိတဲ့ မျှော်စင်ကြီးတွေ၊ ပင်လယ်တွေ စတဲ့ ထူးခြားဆန်းပြားတဲ့ နေရာမျိုးစုံကို ရောက်ခဲ့ကြတာပါ။ ဒေါ်တင်တင်စိန်က သူ့အတွေ့အကြုံတွေကို ကမ္ဘာလှည့်တင်တင်စိန် အမည်နဲ့ စာအုပ် ထုတ်ဝေထားပြီး တခြား နိုင်ငံရပ်ခြားအကြောင်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူ့ခရီးစဉ်အပေါ် အခြေခံပြီးလည်း စာအုပ်တွေ ရေးသားထုတ်ဝေ ထားပါတယ်။ သူ့ကိုတော့ ကမ္ဘာလှည့်တင်တင်စိန်လို့ အများက သိသလို၊ ဥပရောပတိုက်က နိုင်ငံ့အကြီးအကဲတွေ၊ ကိုလိုနီ ခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံမှာ အမှုထမ်းခဲ့တဲ့ ဗြိတိသျှအရာရှိကြီးတွေနဲ့ အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နေရူး စတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးတွေ၊ အီရန်၊ ဂျော်ဒန်၊ ဆော်ဒီအာရေဗျ နိုင်ငံက ဘုရင်တွေ ကိုယ်တိုင် ဂုဏ်ပြု လက်မှတ်ထိုးပေးခံရတဲ့ မြန်မာ့ စွန့်စားသူ အနေနဲ့ အသိမှတ်ပြုပေးတာတွေ ရရှိခဲ့တာပါ။ လန်ဒန်မြို့က BBC ရုပ်သံအစီအစဉ်မှာ ဒေါ်တင်တင်စိန်တို့ ဇနီးမောင်နှံ ၂ ဦးအကြောင်း ရိုက်ကူးပြသ စဉ်မှာ လည်း ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီခေတ်က မြန်မာနိုင်ငံမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ ဘုရင်ခံတွေ အရာရှိ တွေကလည်း BBC ရုံးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းလာကြတဲ့အထိ စိတ်ဝင်စား အသိမှတ်ပြုခံခဲ့ရပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ရောက်တဲ့နောက် သားသမီး ၂ ဦး ထပ်မံထွန်းကားပြီး မိသားစု ဘဝအခြေအနေ တွေကြောင့် ဒေါ်တင်တင်စိန်ဟာ ဘာသာရေးကို ဦးစားပေးပြီး သာသနာ့လုပ်ငန်းတွေကိုပဲ အစဉ်တစိုက်လုပ်လာ ခဲ့တာ ယနေ့အထိပါပဲ။ ဗုဒ္ဓသာသနာ ပြန့်ပွားရေးအတွက်လည်း နိုင်ငံပေါင်း ၂၉ နိုင်ငံကို သွားရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့တာကြောင့် ၂၀၀၆ ခုနှစ်မှာ နိုင်ငံတော်က မဟာသဓမ္မဇောတိကဓဇ ဘွဲ့တံဆိပ်တော် ချီးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ ဒေါ်တင်တင်စိန်က အသက် ၈၃ နှစ်ရှိပြီဖြစ်ပြီး ပုဂံမြို့မှာ မြတ်ပုဂံဟိုတယ် ဖွင့်ထားကာ တရားရေး ကိစ္စတွေ လုပ်ရင်း နေထိုင်နေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ သူ့လို အမျိုးသမီး နောက်တယောက် ယနေ့အထိ မရှိသေးပါဘူး။ ဒေါ်တင်တင်စိန်က ဆိုင်ကယ် တစီးနဲ့ ကမ္ဘာလှည့်ခဲ့တဲ့ တဦးတည်းသော မြန်မာအမျိုးသမီး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါက်တာ စင်သီယာမောင် ဒေါက်တာ စင်သီယာမောင် ငွေကြေး မတတ်နိုင်၊ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့ နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေကို လုံခြုံစိတ်ချရတဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုတွေ ပေးရင်း နိုင်ငံတကာ မျက်နှာစာမှာ လူသားခြင်း စာနာထောက်ထားမှုနဲ့ ဆိုင်တဲ့ အာဇာနည်တွေ ထဲက တဦးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု ခံထားရသူကတော့ မြန်မာနိုင်ငံသူ ကရင်အမျိုး သမီးကြီး ဒေါက်တာ စင်သီယာမောင်ပါ။ ဒေါက်တာ စင်သီယာမောင်ကို ၁၉၅၉ ခုနှစ်က ရန်ကုန်မြို့၊ အင်းစိန်မြို့နယ်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပြီး လက်ရှိမှာ တော့ အသက် ၅၉ နှစ် ရှိပါပြီ။ ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်က ၁၉၈၈ ခုနှစ် အရေးအခင်း လှုပ်ရှားမှုတွေကနေ ပေါ်ထွက်လာခဲ့တဲ့ ဆေးကျောင်း သူ တဦးဖြစ်ပြီး အရေးအခင်းကြောင့် ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်ကို ရောက်ရှိလာကာ နိုင်ငံတကာ ငွေကြေး အထောက်အပံ့တွေနဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ မဲဆောက်မြို့မှာ မယ်တော်ဆေးခန်းကို တည်ထောင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်ရဲ့ မယ်တော်ဆေးခန်းက တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ စစ်ပွဲကြောင့် ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ဒုက္ခသည်တွေ၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာ အောက်ခြေအလုပ်တွေ လာလုပ်ကိုင်နေကြရတဲ့ ရွှေ့ပြောင်း မြန်မာလုပ်သားတွေ၊ မိဘမဲ့ကလေးတွေ၊ ပြည်တွင်းမှာ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့ ပြီး ဆေးဝါးရဖို့ ခက်ခဲ နေသူတွေအတွက် အားကိုးရာ အခမဲ့ကျန်းမာရေး ဆေးရုံကြီးတခုအဖြစ် ရပ်တည်နေပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ အခက်အခဲဒုက္ခမျိုးစုံကြောင့် ငွေကြေးခက်ခဲပြီး ကျန်းမာရေးချို့တဲ့နေသူတွေ၊ စစ်ပွဲနဲ့ ဆင်းရဲမွဲတေ မှုကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ခိုလှုံရင်း အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မြန်မာအမျိုး သမီးတွေ မီးဖွားနိုင်ဖို၊့ မွေးလာတဲ့ ကလေးတွေအတွက် မွေးစာရင်း အထောက်အထားတွေ ရှိဖို့နဲ့ စစ်ပွဲထဲမှာ မိုင်းဒဏ်ကြောင့် ကိုယ်လက်အင်္ဂါ ချို့ယွင်းသွားသူတွေအတွက် ခြေတုတွေ စတဲ့ ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု မျိုးစုံကို မယ်တော် ဆေးခန်းက အထောက်အကူပေးနေတာပါ။ ဒီလို ကူညီစောင့်ရှောက်မှုတွေကြောင့် ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်ဟာ လူသားခြင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ လူမှုကူညီပေးရေးအပေါ်မှာ ထောက်ခံအားပေးနေတဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ နိုင်ငံတကာ ဆေးဝါး အဖွဲ့အစည်း တွေကနေ ပေးတဲ့ ဆု စုစုပေါင်း ၁၄ ဆု ရရှိထားပါတယ်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲအလွန် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) အနိုင်ရပြီးတဲ့ နောက်မှာတော့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက မြန်မာနိုင်ငံကို လူသားခြင်းစာနာထောက်ထားမှု ဆိုင်ရာ ထောက်ပံ့တဲ့ အထောက်အပံ့တွေ လျှော့ချရာမှာ မယ်တော် ဆေးခန်းလည်း ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်ကတော့ ကျန်းမာရေးအတွက် ခက်ခဲမှုတွေ ရှိနေသေးတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား တွေ အတွက် မယ်တော်ဆေးခန်းကို ဆက်ရပ်တည်သွားမယ်လို့ ဧရာဝတီကို ပြောဆိုထားပါတယ်။ ခရစ္စတီနားခီ မြန်မာအမျိုးသမီး ဒါရိုက်တာ ခရစ္စတီနားခီ နိုင်ငံရပ်ခြား ရုပ်ရှင်ဇာတ်အိမ်တွေကို ကူးချနေတယ်ဆိုပြီး ဝေဖန်ခံရမှုတွေ များနေတဲ့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင် လောကထဲမှာ ကိုယ်ပိုင်ဇာတ်ညွန်း၊ မြန်မာ့ဓလေ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေကို ဖော်ကျူးတဲ့ရိုက်ကွင်းရိုက်ကွက် တွေနဲ့ မြန်မာပရိသတ်တွေ သာမက၊ နိုင်ငံတကာက ရုပ်ရှင်အသိုင်းအဝိုင်းပညာရှင်တွေကိုပါ ဆွဲဆောင် ခဲ့တဲ့ မြန်မာရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတကားကြောင့် လူကြိုက်များ စိတ်ဝင်စားခံလာရသူကတော့ အမျိုးသမီး ဒါရိုက်တာ ခရစ္စတီနားခီပါ။ ခရစ္စတီနားခီရဲ့ ပထမဆုံးရုပ်ရှင်ဖြစ်ပြီး မြန်မာ့ရေမြေ၊ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနဲ့ ဓလေ့တွေကို ထည့်သွင်း ဖော်ကျူး ရိုက်ကူးထားတဲ့ “Mudras Calling- မုဒြာရဲ့ ခေါ်သံ” ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားဟာ ၂၀၁၇ ခုနှစ်က အင်ဒိုနီးရှား၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ မက္ကစီကို၊ မလေးရှား၊ စကော့တလန် စတဲ့ နိုင်ငံ ၇ နိုင်ငံက နိုင်ငံတကာ ရုပ်ရှင်ပြပွဲတွေမှာ ပြသဖို့ ရွေးချယ် ခံခဲ့ရပြီး အင်ဒိုးနီးရှားနိုင်ငံမှာ ကျင်းပတဲ့ ISENMA ရုပ်ရှင်ပွဲ တော်မှာ International Feature Film ရဲ့ အမြင့်ဆုံးဆု ဖြစ်တဲ့ Platinum Award ၊ မက္ကစီကို နိုင်ငံတကာ ရုပ်ရှင်ပွဲတော်မှာလည်း Silver Palm Award ဆုကို ရရှိထားပါတယ်။ နိုင်ငံတကာက ရုပ်ရှင်ပွဲတော်ကျင်းပတဲ့ ရုပ်ရှင်ရုံတွေမှာ မုဒြာရဲ့ ခေါ်သံက မြန်မာအမျိုးသမီး ဒါရိုက် တာ တဦးရဲ့ ဇာတ်ကားအဖြစ် ပြသခံခဲ့ရပေမယ့် မြန်မာပြည်တွင်းမှာတော့ တက်သစ်စဒါရိုက်တာ တဦးရဲ့ ရုပ်ရှင် ဆိုပြီး ရုံမတင်ပေးတာကြောင့် ပြသခွင့် နှောင့်နှေးခဲ့ရပါတယ်။ ရုံတင်ဖို့ အခက်အခဲတွေ ကြုံနေရတဲ့ အချိန်မှာပဲ ခရစ္စတီနားခီရဲ့ ဒုတိယရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားဖြစ်တဲ့ “Deception – ဥပါယ်တံမျဉ်” ရုပ်ရှင်ကားကို ပုဂ္ဂလိက ရုံတွေမှာ ပြသနိုင်ခဲ့ပြီး ကြိုတင်ခန့်မှန်းလို့ မရတဲ့ ဇာတ်အိမ်ခိုင်ခိုင်နဲ့ ရိုက်ကူးထားတဲ့ ရုပ်ရှင်ဖြစ်လို့ ပရိသတ်တွေ အကြိုက်များခဲ့ပါတယ်။ ဒါကြောင့်လည်း ဥပါယ်တံမျဉ်ရုပ်ရှင်ကို ၇ ပတ်တိတိ ရုံဆက်တိုက်တင် ပြသတဲ့အထိ အောင်မြင်မှုတွေ ရခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ခရစ္စတီနားခီဟာ ဆယ်ကျော်သက်အရွယ်မှာ မိသားစုတွေနဲ့အတူ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ အခြေချနေ ထိုင်ခဲ့ပြီး နယူးယောက်မှာ အနုပညာကျောင်းတက်ခဲ့သူပါ။ မြန်မာရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေ ရိုက်ကူးပြီး နိုင်ငံတကာကို ချပြနိုင်ဖို့ အတွက် ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာ အခြေချပြီး ရန်ကုန်မြို့မှာ Central Base Production ကို တည်ထောင်ထားပါတယ်။ အသက် ၃၀ ကျော်ပြီဖြစ်တဲ့ ဒါရိုက်တာ ခရစ္စတီနားခီက သူ့ရဲ့ အောင်မြင်မှုနဲ့ စိတ်ဝင်စားခံရမှု မြင့်တက်နေတဲ့ ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေကြောင့်လည်း မြန်မာ့ရုပ်ရှင်လောကမှာ အဆိုးဘက်က ဝေဖန်ခံရတာတွေ ကြုံတွေ့နေရ ပါတယ်။ သို့ပေမယ့် သူက သူရိုက်ကူးမယ့် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေကို အရေအတွက်ထက် အရည်အချင်းနဲ့ အနုပညာ မြောက်အောင် ဖန်တီးဖို့ကိုပဲ အာရုံစိုက်ပြီး ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားတွေကို ဆက်လက်ဖန်တီး သွားမယ်လို့လည်း ပရိသတ်တွေကို ကတိခံထားပါတယ်။ ခရစ္စတီနားခီဟာ ဝေဖန်ခံရမှုတွေ များနေတဲ့ မြန်မာ့ရုပ်ရှင်လောကရဲ့ အချိုးအကွေ့တခုကို တွန်းပို့လိုက်သူ အမျိုးသမီးဒါရိုက်တာ တဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ခင်ချမ်းမြေ့သူ ကမ္ဘာ့အသက်အငယ်ဆုံး မြန်မာဂျူဒိုနည်းပြ ခင်ချမ်းမြေ့သူ မြောင်းမြမြို့လို နယ်မြို့ငယ်လေးမှာ ကြီးပြင်းလာတဲ့ သာမန်မိန်းကလေးငယ်လေးကနေ ကမ္ဘာ့အဆင့် မီ အသိအမှတ်ပြုလည်းဖြစ်၊ အသက်အငယ်ဆုံး ဂျူဒိုအားကစား နည်းပြလည်း ဖြစ်တဲ့ မြန်မာအမျိုး သမီးကတော့ ခင်ချမ်းမြေ့သူပါ။ အသက် ၉ နှစ်အရွယ်ကတည်းက သဲတွေ၊ မြေမှုန်တွေ ပြည့်နေတဲ့ မြေကြီးနဲ့ ကျူထရံခင်းတွေ ပေါ်မှာ ဂျူဒို အားကစား တိုက်ကွက်တွေကို လေ့ကျင့်ရင်းကနေ ကျောင်းလက်ရွေးစင်အဆင့် ဖြစ်လာပြီး အသက် ၂၆ နှစ်မှာ ခါးပတ်နက် ၃ ခုရ ကမ္ဘာ့အဆင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဂျူဒိုအဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ အသက် အငယ်ဆုံး အမျိုးသမီး ဒိုင်နည်းပြ ဖြစ်လာသူပါ။ ခင်ချမ်းမြေ့သူ ဖြတ်သန်းလာခဲ့ရတဲ့ ဘဝတလျှောက်လုံးက ပြည့်ပြည့်စုံစုံနဲ့ သာယာချောမွေ့ခဲ့တာတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ပြိုင်ပွဲတွေမှာ အားအင်ရှိဖို့ နိုင်ငံတကာ အားကစားတွေလို အထောက်အပံ့ကောင်းကောင်းတွေ မရှိခဲ့ပေမယ့် မြန်မာ့နည်း မြန်မာ့ဟန်နဲ့ ကုလားပဲအစိမ်းတွေကို တညလုံး ရေစိမ်ထားပြီး မနက်ကျရင် ဝါးစား၊ အသားတွေကို ပြုတ်စားနဲ့ တိုက်ခိုက်နိုင်ဖို့ အင်အားဖြည့်ရင်း နိုင်ငံတကာ ပြိုင်ပွဲတွေအထိ တက်လှမ်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံ ကိုယ်စားပြု အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ အမျိုးသမီးတဦးပါ။ ခင်ချမ်းမြေ့သူက လက်ရှိမှာတော့ အသက် ၃၄နှစ် ရှိပါပြီ။ အောင်မြင်တဲ့ အားကစားသမား အမျိုးသမီးတဦး ဖြစ်တဲ့ အပြင် ခင်ချမ်းမြေ့သူက ဇွဲကောင်းတဲ့၊ သန်မာ ကြံ့ခိုင်တဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီးအဖြစ်လည်း နိုင်ငံတကာဂျူဒိုကစားသမားတွေ အကြားမှာ အသိအမှတ်ပြု ခံရပါတယ်။ ခင်ချမ်းမြေ့သူက အားကစားနဲ့ ဂျူဒိုနည်းပညာ တိုက်ခိုက်တဲ့ အကွက်တွေမှာ ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်တဲ့ အမျိုးသမီး တဦးဖြစ်ပြီး သူတတ်ထားတဲ့ ပညာတွေကိုလည်း အမျိုးသမီးဖြစ်ဖြစ်၊ အမျိုးသားဖြစ်ဖြစ်၊ ကလေးဖြစ်ဖြစ်၊ လူကြီး ဖြစ်ဖြစ် ပြန်လည်ဝေမျှဖို့လည်း အမြဲတက်ကြွနေသူပါ။ လက်ရှိမှာလည်း ပြည်တွင်းမှာ မကြာခဏကြားနေရတဲ့ မိန်းကလေးတွေအပေါ် အဓမ္မ ပြုကျင့်မှုတွေ၊ သက်ငယ် မုဒိမ်း အမှုတွေကြောင့် မခံမရပ်နိုင်ဖြစ်ပြီး အမျိုးသမီးတွေကို လက်နက်မဲ့ ပြန်လည်ခုခံနိုင်ဖို့ စနေ၊ တနင်္ဂနွေ နေ့တိုင်းမှာ ဂျူဒိုတိုက်ကွက်တွေ အခမဲ့သင်ပေးနေသူပါ။ ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – တိုက်ခိုက်ရေးမှာ စွမ်းတဲ့ ချမ်း ဒေါက်တာချိုလဲ့အောင် မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစာကို တခေတ်ဆန်းစေသူ ဒေါက်တာချိုလဲ့အောင် ဈေးကွက်တွေထဲမှာ မှေးမှိန်ပြီး လျစ်လျူရှုခံထားရတဲ့ မြန်မာ့ရိုးရာ အစားအစာတခုဖြစ်တဲ့ အညာထန်းလျက်ကို တခေတ်ဆန်းပြီး မြန်မာ့ရိုးရာ အငွေ့အသက်တွေလည်း မပျောက်အောင် ပြည်တွင်းကသာမက အလည်လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသားတွေ အတွက်ပါ “ဒါက မြန်မာ့ရိုးရာအစားအစား” ဆိုပြီး အမှတ်တရ အပြန်လက်ဆောင် ပေးလို့ ရလောက်တဲ့ ထုတ်ပိုး ပြင်ဆင်မှုတွေနဲ့ စွန့်ဦးတီထွင်လိုက်သူ ကတော့ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းရှင် ဒေါက်တာ ချိုလဲ့အောင်ပါ။ ဒေါက်တာချိုလဲ့အောင်က အသက် ၂၈ နှစ်သာ ရှိသေးတဲ့ ဆေးပညာဘွဲ့ရ ဒေါက်တာတဦးပါ။ သို့ပေမယ့် သူက ဆရာဝန် အလုပ်နဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း မပြုဘဲ၊ အညာထန်းလျက်ကို တမူထူးခြားထုတ်လုပ်နိုင်အောင် ကြိုးစားခဲ့သူပါ။ သူ့ရဲ့ အညာထန်းလျက်ကိုတော့ “Tree Food” ဆိုတဲ့ အမှတ်တံဆိပ်နဲ့ အညိုရောင် စက္ကူသားပေါ်မှာ လက်ရေးမူ စာလုံးတွေ လက်နဲ့ဆွဲထားတဲ့ ထန်းလျက်ပုံ ပန်းချီကောက်ကြောင်းတွေနဲ့ ထုတ်ပိုး ရောင်းချတာပါ။ ဖန်ပုလင်းကြည်လေးတွေနဲ့ အဖုံးပေါ်မှာ အညိုရောင်စက္ကူ၊ အုံးဆံကြိုးလေးနဲ့ ပတ်ချည်ထားတဲ့ ထုတ်ပိုးမှု ပုံစံနဲ့လည်း ဈေးဝယ်စင်တာတွေ၊ မြန်မာ့ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုပစ္စည်းတွေ အရောင်းဆိုင် တွေမှာပါ တွေ့နေ ရပါတယ်။ ထန်းလျက်ကတော့ ထန်းလျက်အရသာချည်း သက်သက် မဟုတ်ပဲ ဒိန်ချဉ်၊ ဇီး၊ ဂျင်း၊ မန်ကျည်း စတဲ့ အရသာ တွေနဲ့ ထုတ်လုပ်ထားတာပါ။ ထန်းလျက်ကို များသောအားဖြင့် ဈေးတွေ ကုန်စုံဆိုင်တွေနဲ့ စူပါမားကတ်တွေမှာ တွေ့နိုင် ဝယ်ယူလို့ ရနိုင် ပေမယ့် သာမန် ပလတ်စတစ်အကြည်နဲ့ ဆိုင်အမှတ်တံဆိပ်လောက်သာ ပါတာကြောင့် အပြင်ပန်း သဏ္ဍန်အရ စိတ်ဝင်စားစရာ မကောင်းလှပါဘူး။ တခေတ်တခါက မြန်မာ့ရိုးရာ ထမင်းဝိုင်းမှာ ဖြစ်ဖြစ်၊ မိသားစုအိမ်တွင်း ထမင်းဝိုင်းမှာ ဖြစ်ဖြစ် ထမင်းစားပြီးရင် အစာကြေအောင် အချိုတည်းတဲ့ စားစရာအဖြစ် မပါမဖြစ်က ထန်းလျက်ဖြစ်ပေမယ့် ခုခေတ်လို အချိုတည်းစရာ မုန့်တွေ၊ အချိုတွေ ရွေးချယ်စရာ ပေါများလာတဲ့အခါ သာမန်အညိုရောင် အခဲအတုံးပုံစံနဲ့ မြန်မာ့ထန်းလျက်ကို စားသုံးသူတွေက မေ့လျော့လာကြပါတယ်။ မြန်မာ့ရိုးရာပွဲတော်ဖြစ်တဲ့ သင်္ကြန်လိုပွဲတော်မျိုးရောက်မှ အလှူအတန်းအတွက် မုန့်လုံးရေပေါ်၊ သာကူကြို၊ မုန့်လက်ဆောင်းစတဲ့ မုန့်တွေ လှူဒါန်းဖို့၊ အိမ်တွင်းစားဖို့ လုပ်ကြမှ ဈေးထဲမှာ ထန်းလျက်ကို သတိတရ ပြေးဝယ်ကြတာပါ။ တချို့ဈေးကွက်က ထန်းလျက်တွေဆိုရင် ကြံသကာတွေနဲ့ ရောချက်ထားတာကြောင့် ငယ်စဉ်က စားခဲ့ရတဲ့ ချိုမြမြ ထန်းလျက်အရသာတောင် မရပါဘူး။ တချို့ထန်းလျက်တွေဆိုလည်း စားလိုက်ရင် သဲခဲတွေ အမှုန်တွေ ပါလာတာမျိုးရှိတာကြောင့် ထုတ်လုပ်မှု မသန့်ရှင်းဘူးဆိုတဲ့ ခံစားချက်ရတာတွေတောင် ရှိပါတယ်။ ဒေါက်တာချိုလဲ့အောင်ကတော့ အချိုတည်းစရာအဖြစ် မေ့ပျောက်ခံလာရတဲ့ မြန်မာ့ရိုးရာအညာ ထန်းလျက်ကို မြန်မာ့လက်ရာ မြန်မာ့ဟန်ပန် မပျက်စေဘဲ ခေတ်သစ်ဈေးကွက်ထဲကို အရောက်တွန်းပို့နိုင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ့စွန့်ဦးတီထွင် အမျိုးသမီးဖြစ်ပါတယ်။ ဆက်စပ်ဖတ်ရှုရန် – ငယ်ပုံရိပ်ကို ပြန်ပြောင်းသတိရစေမယ့် အသွင်ဆန်းဆန်းနဲ့ မြန်မာ့ထန်းလျက်ခဲ ဒေါက်တာရည်မွန်အေး ဒေါက်တာရည်မွန်အေး ကမ္ဘာ့အဆင့်ထိ ထူးချွန်အောင်ကြိုးစားနိုင်တဲ့ မြန်မာလူငယ်အမျိုးသမီး သိပ္ပံပညာရှင်တဦးအဖြစ် မြန်မာပြည်သူလူထု အကြား ဝမ်းမြောက်ဂုဏ်ယူခဲ့ရသူကတော့ အသက် ၃၀ ကျော်အရွယ် ဒေါက်တာ ရည်မွန်အေးဆိုသူပါ။ ကင်ဆာရောဂါကို ဓာတ်ကင်စရာမလိုဘဲ ကုနိုင်တဲ့ ကင်ဆာဆေးဝါးသုတေသနဆု 2017 Pershing Square Sohn Prize ကိုရရှိခဲ့တဲ့ ဒေါက်တာရည်မွန်အေးဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ကော်နဲလ် တက္ကသိုလ် ဓာတုဇီဝဗေဒဌာန တွဲဖက် ပါမောက္ခ လည်းဖြစ်ပါတယ်။ ကင်ဆာသုတေသနဆုကိုတော့ အဆင့်မြင့် တီထွင်ထားတဲ့ နည်းပညာသုတေသနတွေကို ကင်ဆာ ရောဂါကုသရေးမှာ အ သုံးချနိုင်ဖို့ရာ ရည်ရွယ်ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နယူးယောက်အခြေစိုက် လူငယ်သိပ္ပံပညာရှင်တွေကိုု ၂၀၁၄ ကစလို့ နှစ်စဉ် ရွေးချယ်ချီးမြှင့်ခဲ့တာပါ။ ၂၀၁၇ အတွက် ဆုရရှိသူ ၆ ဦးအနက် ဒေါက်တာရည်မွန်အေး ဦးဆောင်သော အဖွဲ့ဝင် ၅ ဦးပါဝင်တဲ့ Aye Group က ချီးမြှင့်ခံခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ သူဟာ ကော်နဲလ်တက္ကသိုလ် ဓာတုဇီဝဗေဒဌာနရဲ့ တွဲဖက်ပါမောက္ခအဖြစ် ၂၀၁၂ ဇူလိုင်လကစလို့ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါက်တာရည်မွန်အေးဟာ တက္ကသိုလ်ဝင်စာမေးပွဲမှာ မြန်မာတနိုင်ငံလုံး တတိယဆုရရှိပြီး ၁၉၉၈ မှ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်အထိ ဗြိတိန်နိုင်ငံ Cambridge Tutors College (CTC) မှာ တက်ရောက်ဖို့ ပညာသင်ဆုရရှိခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်မှာ ကျင်းပတဲ့ A-Level စာမေးပွဲမှာ ဓာတုဗေဒပညာရပ်နဲ့ ဗြိတိန်တနိုင်ငံလုံးမှာ အမှတ် အများဆုံးရရှိခဲ့ပြီး Royal Society of Chemistry’s National ဆု ရရှိခဲ့သလို ၂၀၀၃ခုနှစ် အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်မှာ ပညာသင်ကြားနေစဉ် ဗြိတိသျှ ကောင်စီကချီးမြှင့်တဲ့ ပထမဆုံး နိုင်ငံတကာ ကျောင်းသားဆု ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၄ခုနှစ်မှာ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်ကနေ ဓာတုဗေဒဘွဲ့နဲ့ မဟာဓာတုဗေဒဘွဲ့ရရှိခဲ့ပြီး ဓာတုဗေဒနဲ့ ဇီဝဓာတုဗေဒ ပညာရပ် ဒေါက်တာဘွဲ့ (Ph.D) ကိုတော့ ၂၀၀၉ မှာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဟားဗတ် တက္က သိုလ်ကနေရရှိခဲ့ပြီးနောက် Massachusetts Institute of Technology (MIT) ကျောင်းမှာ သုတေသနတွေ လုပ်ဆောင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒေါက်တာရည်မွန်အေးဟာ သိပ္ပံနဲ့ ဓာတုဗေဒအပါအဝင် တီထွင်မှုဆိုင်ရာ ဆုတံဆိပ်များစွာ ရရှိထားပြီး ၂၀၁၇ မှာ Office of Naval Research Young Investigator Award ဆု ရရှိထားပါတယ်။ ယခုလို ကမ္ဘာ့အဆင့်ပညာရပ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာ ထူးချွန်အောင်ကြိုးစားခဲ့သူ ဒေါက်တာရည်မွန်အေးဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ယခင် စစ်အစိုးရခေတ် ရေတပ်ဦးစီးချုပ်ဟောင်းဗိုလ်ချုပ်ကြီးစိုးသိမ်း၊ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီး ဦးစိုးသိမ်း ရဲ့ သမီးဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ပညာရေးအဆင့်အတန်း ဆိုးရွားနေချိန်မှာ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဟောင်းတဦးရဲ့ သမီးဖြစ်လို့ ယခုလို နိုင်ငံခြားထိ သွားပြီး ပညာတွေသင်ယူခွင့်ရတာလို့ ပြောစရာရှိပေမယ့် အင်္ဂလန်မှာ ဓာတုဗေဒ အမှတ် အများဆုံးခဲ့ရတာတွေ၊ အမေရိကန်မှာ ကင်ဆာသုတေသနဆုရခဲ့တာတွေက တော့ သူ့ရဲ့ ပင်ကိုယ် အရည်အချင်းတွေကို ချီးကျူးဂုဏ်ပြုဖို့ ပေါ်လွင် နေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ တချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်လာပြီး အကျိုးပြုလိုကြောင်း ပြောဆိုထားတဲ့ ဒေါက်တာရည်မွန်အေးဟာ ကမ္ဘာကအသိအမှတ် ပြုရတဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီး သိပ္ပံပညာရှင်တဦးဖြစ်တယ်ဆိုတာတော့ ငြင်းလို့ မရပါဘူး။ ဒေါ်တင့်တင့် ဒေါ်တင့်တင့် (သို့) အိန္ဒိယသမ္မတကတော် ဥရှနာရာယန်း အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဒဿမမြောက်သမ္မတကတော် (First Lady of India) ဟာ မြန်မာနိုင်ငံသူဖြစ်ခဲ့ တယ်ဆိုတာ ကြားသိရသူ တွေအဖို့ အံ့သြမင်သက်စေခဲ့ပါတယ်။ သူကတော့ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်း ရမည်းသင်းဒေသမှာ မွေးဖွားခဲ့သူ ဒေါ်တင့်တင့် ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်တင့်တင့်ဟာ ၁၉၂၃ ခုဖွားဖြစ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကနေ ဝိဇ္ဇာဘွဲ့ရရှိခဲ့ပြီး မြန်မာစာပေနဲ့ ဘာသာစကားဌာနမှာ နည်းပြဆရာမလုပ်ရင်းက အိန္ဒိယနိုင်ငံ Delhi School of Social Work မှာ ပညာတော်သင်သွားတက်ရောက်ခဲ့ပြီး မဟာဘွဲ့ ရယူခဲ့ပါတယ်။ ရန်ကုန်မြို့ YWCA အသင်းကနေ တဆင့် လူမှုရေးလုပ်ငန်းတွေကိုလည်း တက်တက်ကြွကြွ ဆောင်ရွက်ခဲ့သူတဦးပါ။ နည်းပြဆရာမလုပ်ခဲ့စဉ်အတွင်းမှာ ရန်ကုန်မြို့ကိုရောက်ရှိနေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံခြားရေးအရာထမ်း K.R.Narayanan နဲ့ ရင်းနှီး ကျွမ်းဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၅၁ ဇွန် ၈ ရက်မှာတော့ K.R.Narayanan နဲ့ ဒေလီတရားရုံးမှာ လက်ထပ်ခဲ့ပါတယ်။ K.R.Narayanan ဟာ ရန်ကုန်-အိန္ဒိယ သံတမန်ဝန်ထမ်းတဦးဖြစ်ပြီး ဒေါ်တင့်တင့်ဟာ နိုင်ငံခြားသား တဦးဖြစ်နေတာမို့ လက်ထပ်မှုတရားဝင်ဖြစ်စေဖို့အ တွက် ဝန်ကြီးချုပ် ဂျဝါဟလာနေရူးကိုယ်တိုင်က ဥပဒေကို ပြင်ဆင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်တင့်တင့်ဟာ အိန္ဒိယနာမည် ဥရှနာရာယန်းအမည်ခံယူပြီး K.R.Narayanan နဲ့အတူ လူမှုရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ပါဝင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၈ မှာ ဆရာသိန်းဖေမြင့်ရဲ့ဝတ္ထုတိုတွေကို စုစည်းပြီး Sweet and Sour အမည်နဲ့ ဘာသာပြန် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၇ – ၂၀၀၂ မှာတော့ K.R.Narayanan ဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဒဿမမြောက် သမ္မတဖြစ်လာတဲ့အခါ ဒေါ်တင့်တင့် (ခ) ဥရှနာရာယန်းဟာ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ဒုတိယမြောက် နိုင်ငံခြားသူ သမ္မတကတော် ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ သူမဟာ သမ္မတဦးဆောင်တဲ့ လူမှုအကျိုးပြုလုပ်ငန်းတွေမှာ တက်ကြွစွာပါဝင်ခဲ့သလို သမ္မတ နာရာယန်း အတွက် အရေးကြီး တဲ့ မိန့်ခွန်းပေါင်းများစွာကိုလည်း သူကိုယ်တိုင် ရေးသားပေး ခဲ့ရပါတယ်။ သူ့မှာ သမီးနှစ်ယောက် ထွန်းကားခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်တင့်တင့်ဟာ ခင်ပွန်းကွယ်လွန်ပြီး ၃ နှစ်အကြာ ၂၀၀၈ ဇန်နဝါရီ ၂၄ ရက်ညနေပိုင်းမှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဒေလီမြို့မှာ ကွယ် လွန်ခဲ့ပါတယ်။ သူကွယ်လွန်ချိန်မှာ ၈၆ နှစ်ရှိပါပြီ။ ကွယ်လွန်ချိန်မှာ ခင်ပွန်းသည် အုတ်ဂူရဲ့ နံဘေးအတူမြှုပ်နှံခဲ့ပြီး မြန်မာနာမည် မတင့်တင့်ကို သူ့ရဲ့ဆန္ဒအရ ရေးထိုးစေခဲ့ တယ် လို့ သိရပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည် တဦးတည်းသော မြန်မာအမျိုးသမီး သံအမတ်ကြီး ဒေါ်ခင်ကြည် မြန်မာအမျိုးသမီးလောကမှာ ပထမဆုံးနဲ့ ယနေ့အချိန်အထိ တဦးတည်းသော မြန်မာအမျိုးသမီး သံအမတ်ကြီးအဖြစ် မော်ကွန်းတင်ခံရသူကတော့ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ဇနီး မဟာသီရိသုဓမ္မဘွဲ့ခံ ဒေါ်ခင်ကြည်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည်ဟာ ဧရာဝတီတိုင်း၊ မြောင်းမြမြို့ဇာတိသူဖြစ်ပြီး ၁၉၁၂ ခုဖွားဖြစ်ပါတယ်။ ခင်ပွန်းဖြစ်သူ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရပြီးနောက်ပိုင်း တိုင်းပြုပြည်ပြုလုပ်ငန်းတွေ၊ အမျိုးသားရေး ရည်းမှန်းချက်တွေကို ဆက် လက်ထိန်းသိမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့သလို ဖဆပလရဲ့တာဝန်ပေးချက်အရ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းရဲ့ မဲဆန္ဒနယ်မှာ ၁၉၄၇ ကနေ ၁၉၅၁ ခုထိ အမျိုးသမီးလွှတ်တော်အမတ်အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း ခံခဲ့ရပါတယ်။ သူ့ခေတ်သူ့အခါက မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ သြဇာအကြီးဆုံး အမျိုးသမီးတဦးဖြစ်ခဲ့သလို မြန်မာနိုင်ငံမှာ သူနာပြုလုပ်ငန်းတွေကို မွန် မြတ်တဲ့ ပရိဟိတလုပ်ငန်းအဖြစ် အများကစိတ်ဝင်စားစွာ ခံယူလုပ် ဆောင်စေဖို့ ရှေးဦးစွာ စည်းရုံးခဲ့သူတဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည်ဟာ ကျန်းမာရေး၊ လူမှုရေးလုပ်ငန်းများ ထမ်းဆောင်နေစဉ် ၁၉၄၉ မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ နယူးဒေလီ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာ ရေးအဖွဲ့ရဲ့ ဒေသဆိုင်ရာညီလာခံ၊ ၁၉၅၀ မှာ ကိုလံဘိုကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့ရဲ့ ဒေသဆိုင်ရာညီလာခံကို မြန်မာကိုယ်စား လှယ်အဖွဲ့ဦးဆောင်သူအနေနဲ့ တက်ရောက်ခဲ့ပြီး ညီလာခံသဘာပတိအဖြစ် ရွေးချယ်တာဝန်ပေးအပ်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ၁၉၅၀၊ ၁၉၅၁၊ ၁၉၅၂ တွေမှာ ဂျီနီဗာကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ညီလာခံသို့ မြန်မာကိုယ်စားလှည်အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်ကာ တက် ရောက်ခဲ့ပြီး အနောက်ဥရောပ၊ အမေရိကန်၊ ဂျပန်၊ တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ထိုင်း၊ ဗိယက်နမ်နိင်ငံတို့သို့ လေ့လာရေးခရီးသွား ရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ဦးနုဦးဆောင်တဲ့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ဟာ ဒေါ်ခင်ကြည်ကို ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ် မေလ ၁၉ ရက်မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန် မာသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသလို ဇွန်လမှာ နီပေါနိုင်ငံဆိုင်ရာ မြန်မာသံအမတ်ကြီးအဖြစ် ပူးတွဲတာဝန်ပေးအပ် ခံခဲ့ရ ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့မှာ ရုံးထိုင်ပြီး သံအမတ်ကြီးအဖြစ် ၇ နှစ်တာမျှ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး နောက် ၁၉၆၇ ဇွန်လမှာ အငြိမ်းစားယူခဲ့ပါတယ်။ မဟာသီရိသုဓမ္မ ဒေါ်ခင်ကြည်ဟာ ၁၉၈၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၇ ရက် နံနက် ၇ နာရီ ၁၇ မိနစ်မှာ ရန်ကုန်မြို့၊ တက္ကသိုလ်ရိပ် သာလမ်းနေအိမ်မှာ သမီးဖြစ်သူ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ လက်ပေါ်မှာပင် ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက်ခဲ့ပါတယ်။ ကွယ်လွန်ချိန်မှာ အသက် ၇၆ နှစ် အရွယ်ရှိပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်ခင်ကြည်ဟာ ဘဝတလျှောက်လုံး တိုင်းကျိုးပြည်ပြုလုပ်ငန်းတွေ စွမ်းစွမ်းတမံဆောင်ရွက်ခဲ့ တာကြောင့် ၁၉၅၀ မှာ အ မေရိကန်ပြည်ထောင်စုကနေ ပေးအပ်ချီးမြှင့်တဲ့ မြန်မာမိခင်ဘွဲ့တံဆိပ်၊ ၁၉၅၁ မှာ နိုင်ငံတော်အစိုးရက ချီးမြှင့်တဲ့ မဟာသီရိ သုဓမ္မဘွဲ့၊ ၁၉၅၅ မှာ ယူကိုဇလာဗီးယားနိုင်ငံက ချီးမြင့်တဲ့ မာရှယ်တီးတိုး ယူဂိုဆလပ်ကြယ် (ဒုတိယဆင့်) နဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံဥ သျှောင်အဖွဲ့ရဲ့ နိုဗဲလ်အော်ဒါ ဘွဲ့(ဝါ) အမြင့်မြတ်ဆုံး ဆုတံဆိပ်တို့ကို ချီးမြှင့်အပ်နှင်းခံခဲ့ရသူဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နိုင်ငံတကာမှာ မြန်မာလို့ပြောလိုက်တာနဲ့ ပထမဆုံးတွဲပြီးမြင်လိုက်တဲ့သူကတော့ မြန်မာဝတ်စုံ ရင်ဖုံး လက်ရှည်နဲ့ လုံချည် ကို အမြဲဝတ်ဆင်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်ပါးလှပ်လှပ်နဲ့ တက်ကြွတဲ့ဟန်ပန် အမူအရာ ရှိတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ နိုဗဲလ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်တဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အမျိုးသမီး နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်တဦး ဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉၄၅ ခုမှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ အခုဆို အသက် ၇၃ နှစ်အရွယ် ရှိပြီဖြစ်ပေမယ့် အသက်အရွယ်နဲ့ မလိုက်အောင် အလုပ်လုပ်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တဦးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသူပါ။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်မှာ မိခင်ဒေါ်ခင်ကြည်နဲ့အတူ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့သို့ လိုက်ပါသွားခဲ့ပြီး ၁၉၆၄ ထိ နယူးဒေလီမြို့ အထက်တန်းကျောင်းနဲ့ Shri Ram College တို့မှာ ပညာသင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၆၄ ကနေ ၁၉၆၇ ထိ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ်မှာ ဒဿနဗေဒ၊ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံနဲ့ စီးပွားရေးပညာရပ်တွေကို လေ့လာဆည်းပူးခဲ့ပြီး ဝိဇ္ဇာဂုဏ်ထူးဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့ပါတယ်။ ဘူတန်နိုင်ငံ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရုံးနဲ့ ကုလသမဂ္ဂများဆိုင်ရာ အကြံပေးအရာရှိအဖြစ် ၁၉၇၂ မှ ၁၉၇၃ ထိ တာဝန်ထမ်း ဆောင်ခဲ့သလို အောက်စဖို့ဒ်တက္ကသိုလ် ဘော့ဒလီယန်စာကြည့်တိုက်မှာ မြန်မာစာနဲ့ ပေပုရပိုက်ကတ်တလောက် ပြုစုသူ ပညာရှင်အဖြစ် ၁၉၇၅ ကနေ ၁၉၇၇ ထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၈၇ မှာ အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဆင်းမလင်းမြို့ရှိ အထူးလေ့လာရေး အိန္ဒိယသိပ္ပံဌာနမှာ သုတေသီအဖြစ်လည်း လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၈၈ စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် စတင်ထူထောင်ရာမှာ ပါဝင်ခဲ့ပြီး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး တာဝန်ယူခဲ့ပါတယ်။ သူ့ရဲ့နိုင်ငံရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကြောင့် ပြီးခဲ့တဲ့စစ်အစိုးရလက်ထက်အတွင်း နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ဘဝနဲ့ ၁၅ နှစ်လောက် ဖြတ် သန်းခဲ့ရပါတယ်။ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်တဲ့ စစ်အစိုးရလက်အောက်မှာ အကြမ်းမဖက်ဘဲ ငြိမ်းချမ်းစွာ တိုက်ပွဲဝင်မှုကြောင့် ၁၉၉၁ မှာ နိုဗဲလ်ငြိမ်းချမ်း ရေးဆု ရရှိခဲ့သလို သူ့ကို နိုင်ငံတကာကနေ အသိအမှတ် ဂုဏ်ပြုထားတဲ့ ဆုပေါင်းရာကျော်ရှိပါတယ်။ ရရှိတဲ့ဆုတွေရဲ့ငွေကြေးတွေကိုတော့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ပညာရေးနဲ့ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍတွေအတွက် လှူဒါန်းလေ့ရှိပါ တယ်။ ကမ္ဘာကျော် Forbes မဂ္ဂဇင်းက ရွေးချယ်ခဲ့တဲ့ ကမ္ဘာ့သြဇာအရှိဆုံး အမျိုးသမီး ၁၀၀ စာရင်းမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ နံပါတ် ၁၉ မှာ ဖော်ပြခံရသူဖြစ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်အလွန် (Beyond Rangoon) ၊ ကြောက်ရွံ့မှုမရှိသော အမျိုးသမီး – အောင်ဆန်းစုကြည် (Aung San Suu Kyi – Lady of No Fear) ၊The Lady ဆိုတဲ့ နာမည်ကျော် ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကား တွေကတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ ဘဝဖြတ် သန်းမှုတွေကို ရိုက်ကူးထားတာတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ကျစဉ် ရေးသားခဲ့တဲ့ ကြောက်ရွံ့ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခြင်း (Freedom from Fear) စာအုပ်ဟာလည်း ကမ္ဘာကျော်စာအုပ်တအုပ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအပြောင်းအလဲနဲ့အတူ ၂၀၁၂ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ပြီး ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ် စားလှယ်တဦးဖြစ်ခဲ့သလို ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအပြီးမှာတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်တဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရဖြစ်လာပါတယ်။ အစိုးရအဖွဲ့အတွင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ နိုင်ငံတော်ရဲ့အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်အဖြစ် တာဝန်ယူ ထားပြီး နိုင်ငံရဲ့ စီးပွား ရေး၊ နိုင်ငံရေး၊ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စအဝဝတို့ကို ဦးဆောင်နေရသလို နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဖြစ်နဲ့လည်း နိုင်ငံတကာ သံတမန်ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်ဖို့ ဆောင်ရွက်နေ သူလည်းဖြစ်ပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ မြန်မာပြည်ရဲ့အနောက်တံခါးလို့ တင်စားထားတဲ့ ရခိုင့်အရေးနဲ့ပတ်သက်လို့ နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝိုင်းရဲ့ ဖိအားပေးမှုတွေကြောင့် အခက်အခဲအကြပ်အတည်းတွေနဲ့ ကြုံတွေ့နေရ သလို ယခင်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ၎င်းတို့ ကိုယ်တိုင် လိုလိုလားလားချီးမြှင့်ထားတဲ့ ဆုတံဆိပ်တွေကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းတာမျိုးတွေ ရှိလာပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ သံမဏိစိတ်ဓာတ်နဲ့ ဆက်လက် လျှောက်လှမ်းနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ဧရာဝတီ အကြီးတန်း သတင်းထောက် များဖြစ်သည့် နန်းလွင်နှင့် ဇူးဇူး တို့ပူးပေါင်းရေးသားသည် The post နိုင်ငံ့ဂုဏ်ဆောင် မြန်မာအမျိုးသမီးများ appeared first on ဧရာဝတီ.
Source : http://ift.tt/2HgfNEP
via IFTTT