ဒူတာေတရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ

ဒူတာတေရဲ့ ဆောက်လုပ်ရေး မဟာဗျူဟာ ၂၀၁၈ ခုနှစ် အစပိုင်းတွင် မနီလာမြောက်ပိုင်းသို့ တဒါဇင်ခန့်ရှိသော အလုပ်သမားများ ထရပ်ကားများ၊ ဘူဒိုဇာများ နှင့် ရောက်ကြပြီး ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံး အခြေခံ အဆောက်အဦး စီမံကိန်းများထဲမှ တခုဖြစ်သည့် ၃၈ ကီလိုမီတာရှည် သော ရထားလမ်းကြောင်းများအတွင်းတွင် ကျရောက်နေသော မြက်ပင်ရှည်များကို ရိတ်ခြင်း၊ ဓာတ်တိုင်များကို ပြန်လည် နေရာချထားခြင်းနှင့် တဲအိမ်များကို ဖြိုဖျက်ခြင်းများ စတင်ပြုလုပ်နေကြသည်။ ဖိလစ်ပိုင်ငွေ ပီဆို ၁၀၅ ဘီလီယံ (အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံ) တန်သည့် စီမံကိန်းကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ ပေးမည့် ဂျပန် နိုင်ငံက တည်ဆောက်ပေးမည့်သူကို မရွေးချယ်ရသေးသော်လည်း ဖိလစ်ပိုင် အစိုးရက စတင်ဆောင်ရွက်ရန် ဟန်ပြင်နေပြီ ဖြစ်သည်။ စီမံကိန်း စတင်သည့် အခမ်းအနားတခုကို ဇန်နဝါရီလ ၅ ရက်နေ့က Marilao တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ရာတွင် ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီး အာသာတူဂါဒီက ဆောက်လုပ်ရေးများ အရှိန်မြှင့်တင်ရေးကို အခိုင်အမာ ပြောခဲ့သည်။ “ဂျပန် နိုင်ငံတကာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး အေဂျင်စီ (JICA) က ဒါကို ၂၀၂၂ မှာပြီးချင်တယ်။ ကျနော်တို့က အနည်းဆုံး အဲဒါကို ၂၀၂၁ မှာ ပြီးစေချင်တယ်” ဟု အာသာတူဂါဒီက ပြောသည်။ ထိုစီမံကိန်းသည် မနီလာနှင့် မြောက်ပိုင်းမှ ကလာ့ Clark ကို ဆက်သွယ်ပေးမည့် လမ်းကြောင်းရှည်တခုပေါ်မှ ကနဦး အစိတ်အပိုင်းတခု ဖြစ်သည်။ မြို့တော်တွင် ပြည့်ကျပ် ရှုပ်ထွေးနေခြင်းများကို ရှောင်လွှဲနိုင်ရန် အတွက် ကလာ့တွင် အစိုးရက မြို့သစ်တခု တည်ဆောက်နေပါသည်။ အဆိုပါ အားထုတ်မှုများသည် သမ္မတ ဒူတာတေ၏ “ဆောက်၊ ဆောက်၊ ဆောက် (Build, Build, Build)” အခြေခံ အဆောက်အဦး အစီအစဉ် သို့မဟုတ် အချို့က ခေါ်ကြသလို “ဒူတာတေဘောဂဗေဒ Dutertenomics” ၏ အစိတ်အပိုင်းများ ဖြစ်ကြသည်။ ဒူတာတေဘောဂဗေဒ၏ အဓိကအပိုင်းမှာ တိုင်းပြည်၏ ပထမဆုံးမြေအောက် ရထားလမ်းဖြစ်ပြီး ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံ ခန့် ကုန်ကျမည့် မနီလာ မြေအောက်ရထားလမ်း အပါအဝင် ရည်မှန်းချက်ကြီးမားသော စီမံကိန်းများတွင် ပီဆို ၈.၄ ထရီလီယံ သုံးစွဲမည့် အစဉ်အလာမဟုတ်သည့် အစီအစဉ်တရပ်ဖြစ်ပါသည်။ အစိုးရက တိုးတက်မှုကို အရှိန်မြှင့်ရန်နှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် အထိဖြစ်သော ဒူတာတေ၏ သမ္မတ သက်တမ်းအတွင်းတွင် အဆိုပါ စီမံကိန်းများမှ တဆင့် အလုပ်အကိုင် နေရာသစ် ၁၂ သန်း ဖန်တီးပေးရန် ရည်ရွယ်ထားပါသည်။ ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးက ထိုအချိန်မတိုင်မီ ရထားလမ်းကို ပြီးစီးပြေးဆွဲရန် စိတ်အားထက်သန်နေခြင်းမှာ ထိုအကြောင်း ကြောင့် ဖြစ်ပါသည်။ ဒူတာတေကလည်း “နောက်လာမယ့် နှစ် အနည်းငယ်က ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံမှာ ကျနော်တို့ရဲ့ ဆက်သွယ်မှုတွေ သွား လာရေးတွေ ပိုမိုအားကောင်းလာစေမယ့် အခြေခံအဆောက်အဦး ရွှေခေတ် ဖြစ်လာအောင် ကျနော်တို့ ပြုလုပ်သွားပါ မယ်။ အဲဒါက ဖွံံဖြိုးတိုးတက်ရေးကို တွန်းအားပေးပါလိမ့်မယ်။ တနည်းပြောရ ရင်တော့ ကျနော်တို့က ဆောက်ပြီးဆောက် တော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဇူလိုင်လအတွင်းက ပြောကြားခဲ့သည့် သူ၏ ဒုတိယမြောက် နိုင်ငံ အခြေပြမိန့်ခွန်းတွင် ထည့် ပြောသွားခဲ့သည်။ ဒူတာတေက သူ၏ အမွေအနှစ်ကို ရက်စက်သည့် အပြစ်ပေးသူ တယောက်အဖြစ် သက်သက်မဟုတ်ဘဲ တည်ဆောက်သူ တယောက်အဖြစ်လည်း ထားခဲ့ရန် စိတ်အားထက်သန်နေသည့် အသွင်ရှိပါသည်။ သူ အာဏာရလာပြီး ၂ နှစ် ပင်မရှိသေးသည့် အချိန်တွင် ရဲ အဖွဲ့က မူးယစ်ဆေးမှုဖြင့် သံသယရှိသူ ၄၀၀၀ ကျော်ကို ပစ်သတ်ခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ အခြေခံ အဆောက်အဦး တည်ဆောက်ခြင်းက စီးပွားရေးအတွက်သာ ကောင်းသည်မဟုတ်ပါ။ နိုင်ငံရေး အတွက်လည်း ကောင်းပါသည်။ အသက် ၂၇ နှစ်အရွယ် ဂျက်စမင်း စန်တော့စ်က သူသည် ဒူတာတေ၏ ပရိသတ် မဟုတ်သော်လည်း ပရိသတ်တယောက် ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်လာနိုင်သည်ဟု ပြောသည်။ “မြေအောက် ရထားလမ်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျမ အရမ်းကို စိတ်လှုပ်ရှားနေတယ်။ “ဖိလစ်ပိုင် အကြောင်းကိုသိနေတော့ သူတို့ အချိန်မီ လုပ်နိုင်ပါမလားလို့ ကျမ သံသယ ဝင်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဒူတာတေက လုပ်နိုင်မယ်လို့ ကျမ မျှော်လင့်ပါတယ်” ဟု ဂျက်စမင်း စန်တော့စ်က ပြောသည်။ ဂျက်စမင်း စန်တော့စ် အလုပ်သွားလျှင် ၂ နာရီကျော်ကြာသည်။ မနီလာမြို့တော်မှ ခရီးသွားများ အတွက် ကြုံနေကျ ကိစ္စ ဖြစ်သည်။ လတ်တလောနှစ်များအတွင်းတွင် မြို့တော် ဒေသတွင် လူဦးရေက တရှိန်ထိုးတက်လာခဲ့သည်။ ယာဉ်ကြော ပိတ်ဆို့မှုများကို သက်သာစေမည့် လူအမြောက်အများ ပို့ဆောင်ပေးနိုင်သည့် စနစ်သစ်တခုလည်း မရှိခဲ့ပါ။ ယာဉ်ကြော ပြဿနာကြောင့် မနီလာမြို့တွင် တနေ့လျှင် ပီဆို ၂.၄ ဘီလီယံ အထိ ဆုံးရှုံးနေပြီး အကယ်၍ ထိုပြဿနာကို မဖြေ ရှင်းနိုင်ခဲ့လျှင် ၂၀၃၀ ခုနှစ်သို့ ရောက်သည့်အခါ ဆုံးရှုံးမှုက တနေ့လျှင် ပီဆို ၆ ဘီလီယံ အထိ ရောက်ရှိလာနိုင်သည်ဟု JICA ကပြောသည်။ တနှစ်စာတွက်ကြည့်လိုက်မည် ဆိုလျှင် ၂၀၁၈ ခုနှစ် အတွက် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော် ဘတ်ဂျက် ၏ တဝက်ထက်ပင်များနေသည်။ မြေအောက်ရထားလမ်း အစီအစဉ်က ၂ နာရီမှ ၃ နာရီအတွင်း သွားရသော မနီလာမြောက်ပိုင်းနှင့် လေဆိပ်ခရီးကို မိနစ် ၃၀ နှင့်သွားနိုင်သည် အထိ လျှော့ချပေးနိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ ထိုစီမံကိန်းကို ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် စတင်နိုင်ရန် အစိုးရက ရည်ရွယ်ထားသည်။ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး စီမံကိန်းများ အခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ ဇန်နဝါရီလ ၅ ရက်နေ့က မေးသည့် အခါ “ အားလုံး မြန် ဆန်တိုးတက်သွားပါလိမ့်မယ်” ဟု ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးက ပြောသည်။ ဒူတာတေက တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဆက်ဆံရေးတွင် တောင်တရုတ်ပင်လယ် အငြင်းပွားမှုကို နောက်ပို့လိုက်သည်/Reuters ဗျူဟာသစ် ထိုသိုု့ ပြုလုပ်ရန် အတွက် ဒူတာတေအစိုးရက ဂျပန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံများမှ ကြီးမားသော ချေးငွေများ အပါအဝင် အာရှ ဖွံ့ ဖြိုးရေး ဘဏ်၊ ကမ္ဘာ့ဘဏ် နှင့် အာရှ အခြေခံအဆောက်အဦး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဘဏ် အစရှိသည့် ငွေချေးသော အဖွဲ့အစည်း များ ထံမှ ဘဏ္ဍာငွေ အမျိုးမျိုး ရရှိခဲ့သည်။ ဗျူဟာ အသစ်ကို ယခင်သမ္မတဟောင်း ဘီနစ်နို အကွီနို Benigno Aquino လက်ထက်တွင် အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့ပြီး ဒေသတွင်းတွင် ခေတ်မီဆုံးအဖြစ် သတ်မှတ်ခံရသော အစိုးရ-ပုဂ္ဂလိက ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး မူဘောင်၏ နေရာတွင် အစားထိုးခဲ့သည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ဘီနစ်နို အကွီနို၏ အစိုးရက စီမံကိန်းများ ချထားပေးရာတွင် တင်ဒါတင်သွင်းလာသူများထဲမှ ကုန်ကျစရိတ် အနည်းဆုံးတင်သွင်းသူ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတော်သို့ အာမခံငွေ အမြင့်ဆုံးတင်သွင်းသူကို ရွေးချယ်လေ့ရှိပါသည်။ သို့သော် နှောင့်နှေးခြင်းက ပြဿနာတခု ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၄၅ ကီလိုမီတာ ရှည်သည့် ကာဗိတေ – လာဂူနာ အမြန်လမ်းက စီမံကိန်းရေးဆွဲသည့် အချိန်မှ စတင်တည်ဆောက်သည့် အချိန်အထိ ၄ နှစ်နီးပါး ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ စာစီ စာရိုက်မှား ယွင်းခြင်း ကြောင့် စီမံကိန်း အတွက် တင်ဒါ ပြန်ခေါ်ရခြင်းတို့ကဲ့သို့သော နည်းပညာဆိုင်ရာ ရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် ဖြစ်သည်။ ခန်မှန်းရ ခက်သည့် ဒါဗောင်း မြို့တော်ဝန်ဟောင်း သမ္မတ ဒူတာတေက ပိုကောင်းသည့် နည်းလမ်းတခုကို လိုချင်ခဲ့သည်။ “ကုန်ကျစရိတ် အနည်းဆုံးတင်သွင်းတဲ့ အပေါ်မှာ မှီခိုနေရတဲ့ မိုက်မဲတဲ့ နည်းလမ်းကို ကျနော်တို့ ဖယ်ရှား ပစ်သင့်တယ်။ ကျနော်တို့က အရည်အသွေးဖက်ကို သွားသင့်တယ်” ဟု သူက နိုဝင်ဘာလ အတွင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ သူ အာဏာရရှိလာသည့် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဇွန်လမှ စ၍ ယခုအချိန် အထိ ဒူတာတေက စုစုပေါင်း ပီဆို ၁.၂၄ ထရီလီယံ တန် သည့် တန်ဖိုးကြီး အခြေခံ အဆောက်အဦး စီမံကိန်း ၃၅ ခုကို အလျှင်အမြန် အတည်ပြုပေးခဲ့သည်။ ယခင် သမ္မတ အကွီနို၏ ၆ နှစ်ကြာရာထူး သက်တမ်းအတွင်း ခွင့်ပြုပေးခဲ့သော စီမံကိန်း အားလုံးတန်ဖိုး၏ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ဖြင့် ညီသော ပမာဏ ဖြစ်ပါသည်။ ပီဆို ၉.၃၆ ဘီလီယံတန်သည့် ကလာ့ လေဆိပ်တိုးချဲ့ရေး စီမံကိန်းသည် တင်ဒါပိတ်ပြီး ၁၆ လ အကြာတွင် စတင်နိုင်ခဲ့ သည်။ ကျောင်းနေဖက်များနှင့် မဟာမိတ်များ သူ၏ အမည်နောက်တွင် ဘောဂဗေဒဆိုသည့်စကားလုံး အထည့်ခံရသော်လည်း သမ္မတ ဒူတာတေက စီးပွားရေးသည် သူ တိုက်ရိုက်ကိုင်တွယ်ရမည့် ကိစ္စတခု မဟုတ်ဟု အခိုင်အမာပြောကြားခဲ့သည်။ ဒါဗောင်းမှ ကျောင်းနေဖက် ငယ်သူငယ်ချင်း ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီး ကားလော့စ်ဒိုမင်ဂွဇ် Carlos Dominguez အပါအဝင် သူ၏ လက်ထောက်များကို လွတ်လပ်စွာ လုပ်ကိုင်ခွင့် ပေးထားသည်။ ကားလော့စ်ဒိုမင်ဂွဇ်သည် ဒူတာတေ၏ အချက် ၁၀ ချက်ပါ လူမှုစီးပွားရေး အစီအစဉ်၏ ဗိသုကာ ဖြစ်သည်။ အခွန် စနစ် နှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းများ လွတ်လပ်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလည်းရေးများတွင် ရှေ့တန်းမှ ဦးဆောင် နေသူ ဖြစ်သည်။ ကျန်သည့် စီးပွားရေးအဖွဲ့ဝင်များမှာ ဒူတာတေနှင့် ကျောင်းနေဖက် ပင်ဖြစ်သည့် ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီး အာသာတူဂါဒီနှင့် ယခုအခါ ဒူတာတေ၏ မဟာမိတ်ပါတီတခုကို ဦးဆောင်နေသော အထက်လွှတ်တော် ဥက္ကဌဟောင်း မန်နျူယယ်ဗေလာ Manuel Villar ၏ သားဖြစ်သူ ပြည်သူ့လုပ်ငန်း ဝန်ကြီး မာ့က်ဗေလာ Mark Villar ဖြစ်သည်။ သူတို့က စီးပွားရေးကို ကိုင်တွယ်နေချိန်တွင် သမ္မတက လုံခြုံရေးနှင့် မူးယစ်ဆေး ကုန်သွယ်မှု တိုက်ဖျက်ရေးတို့ အပေါ်တွင် အလေးပေးခဲ့ပြီး လူသိများသည့် ဆောင်ရွက်မှုများ ဖြစ်လာသည်။ ထိပ်ဆုံးမှနေ၍ သူ၏ ခွင့်ပြုချက်များနှင့်အတူ အောက်လွှတ်တော်တွင် မဟာမိတ်များ အပါအဝင် လူများစု ဖြစ်နေခြင်းတို့ကြောင့် အခြေခံ အဆောက်အဦး အစီ အစဉ်များကို တွန်းအားပေးရန် ပိုမို၍ လွယ်ကူစေခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလအတွင်း အစိုးရက ၎င်းတို့၏ ပထမဆုံးဖြစ်သော အခွန်စနစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစီအစဉ်ကို အတည်ပြုခဲ့ရာ အစိုးရ အလုပ်လုပ်နိုင်ရန် ပီဆို ဘီလီယံ ၉၀ အပို ရရှိလာခဲ့သည်။ ဘဏ္ဍာငွေ ရှာဖွေခြင်းကလည်း သံတမန်ရေးရာ ဗျူဟာ အပြောင်းအလဲတခုနှင့် အံဝင်ခွင်ကျ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလအတွင်းက တရုတ်နိုင်ငံသို့သွားရောက်ခဲ့သည့် အချိန်တွင် ဒူတာတေက ဖိလစ်ပိုင် အစိုးရအတွက် ကာလရှည်ကြာစွာ စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးမဟာမိတ် အဖြစ်ရှိခဲ့သော အမေရိကန်နိုင်ငံနှင့် ခွာပြဲကြောင်း ကြေညာပြီး တရုတ် စီးပွားရေးသမားများ၏ ထောက်ခံမှုကို ရယူနိုင်ခဲ့သည်။ မြို့တော်မနီလာ အတွက် တရုတ်နိုင်ငံက လှူဒါန်းမည့် တံတား ၂ စင်း အပါအဝင် တရုတ် အစိုးရ၏ ဘီလီယံ နှင့် ချီသော စီးပွားရေး ကူညီထောက်ပံ့မှုများ သေချာစေရန် ဒူတာတေက တောင်တရုတ်ပင်လယ်မှ ရေပိုင်နက် အငြင်းပွားမှု ပြဿနာကို ချောင်ထိုးထားလိုက်သည်။ တရုတ်နိုင်ငံကို ဗဟိုပြုထားသော်လည်း သမ္မတ ဒူတာတေက ဂျပန် ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇိုအာဘေ Shinzo Abe နှင့် နီးကပ်သော ဆက်ဆံရေး ရှိအောင် ပုံဖော်နိုင်ခဲ့သည်။ ဒါဗောင်းမြို့မှ သူ၏ အိမ်တွင် ဂျပန် ဝန်ကြီးချုပ်ကို ဧည့်ခံခဲ့သလို ဂျပန်နိုင်ငံသို့လည်း ၂ ကြိမ် သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် နှစ် အတွင်းက မနီလာသို့ လာရောက်ခဲ့စဉ် အတွင်းတွင် ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ ကို ယန်းငွေ ၁ ထရီလီယံ( အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၉ ဘီလီယံ) ထောက်ပံ့ရန် ရှင်ဇိုအာဘေက ကတိပြုခဲ့သည်။ ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက ပါးနပ်သော ကစားပွဲတခုကို ကစားနေသည်။ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ ၎င်း၏ အခြေခံ အဆောက်အဦး စီမံကိန်းများကို တရုတ်နှင့် ဂျပန်တို့၏ စိတ်ရှုပ်စရာ ပြိုင်ဆိုင်မှု ကြားထဲသို့ အရောက်မခံခဲ့ပါ။ ရထား ကဏ္ဍတွင် မြောက်ပိုင်း လမ်းကြောင်းများကို ဂျပန်သို့ ပေး၍ တောင်ပိုင်းကို တရုတ်သို့ ပေးခဲ့သည်။ “ကျနော်တို့ ဈေးကွက်ကို ဖြန့်ကျက်တာက စည်းချက်ကျကျ၊ ကြောင်းကျိုးဆီလျှော်မှု ရှိပါတယ်” ဟု ပို့ဆောင်ရေး ဝန်ကြီး အာသာတူဂါဒီက ပြီးခဲ့သည့် နှစ် အတွင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ ရလဒ် အနေဖြင့် ဒူတာတေ၏ မူးယစ်ဆေး စစ်ပွဲအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်ကြောင်း အမေရိကန်နှင့် ဥရောပက ပြောခဲ့ကြသည့်တိုင် တရုတ်နှင့် ဂျပန်တို့က နှုတ်ဆိတ်နေခဲ့ကြသည်။ ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီများ ဘေးရောက်သွားခြင်း မဖြစ်စေရန် အတွက် ဒူတာတေက (အကွီနို၏ နည်းလမ်း ကို ချိုးဖောက်၍) တင်ဒါမခေါ်ဘဲ ရောက်လာသည့် အဆိုပြုလွှာများကိုလည်း လက်ခံခဲ့သည်။ Alliance Global Group က မနီလာမြို့တော် အတွက် monorail (သံလမ်း တခုတည်း ပေါ်တွင်ပြေးဆွဲသည့် ရထား) စီမံကိန်း လုပ်ရန် ကြိုးစားနေသည်။ Ayala Corp နှင့် SM Investments တို့ ပူးပေါင်း၍ ပီဆို ၂၅ ဘီလီယံတန် အဆင့်မြင့် အခပေးလမ်း တည်ဆောက်ရေးကို အဆိုပြုထားသည်။ San Miguel က အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၂ ဘီလီယံတန် ရေလွှမ်းမိုးမှု ထိန်းချုပ်ရေး စီမံကိန်းတခုကို ဆောင်ရွက်ရန် ဆန္ဒရှိနေသည်။ JG Summit Holdings နှင့် LT Group အပါအဝင် ကုမ္ပဏီ အုပ်စုကြီး များက မနီလာလေဆိပ် တိုးချဲ့ရေး စီမံကိန်းကို အဆိုပြုရန် ပူးပေါင်း ထားသည်။ အခြေခံအဆောက် အဦးစီမံကိန်းများ အပေါ် လူကြိုက်များမှုက ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံ စတော့အိတ်ချိန်း၏ ညွှန်းကိန်းကို ပြီးခဲ့သည့် နှစ်အတွင်းက အကြိမ်ကြိမ် စံချိန်တင်မြင့်တက်စေခဲ့သည်။ တာဝန်ရှိသူများက ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဆောက်လုပ်ရေးလုပ်ငန်း များ ပိုပြီး အရှိန်မြှင့်ရန် ဆုံးဖြတ်ထားသည်။ ဇန်နဝါရီလ ၁၀ရက်နေ့က အာရှဖွံ့ဖြိုးရေးဘဏ်နှင့် ချေးငွေ လက်မှတ်ထိုးသည့် အခန်းအနားတွင် ပြည်သူ့ လုပ်ငန်း ဝန်ကြီး မာ့က်ဗေလာ က “၂၀၁၇ က အရမ်းကို ပင်ပန်းတဲ့ နှစ်ပါ။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၈ ခု နှစ်ထဲမှာ စီမံကိန်းတွေ ပိုပြီး ရှိလာမယ်လို့ ကျနော်တို့ မျှော်လင့်နိုင်ပါတယ်” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ လူမှုစီးပွား စီမံကိန်း ဝန်ကြီး အာနက်စတိုပါနီယာ Ernesto Pernia က ၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် ဆောက်၊ ဆောက်၊ ဆောက် အစီအစဉ်က နိုင်ငံ တိုးတက်မှုကို ၁ ရာခိုင် နှုန်းမှ ၂ ရာခိုင်နှုန်း အထိ ထပ်တိုးစေနိုင်မည်ဟု ဇန်နဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ “တနည်းပြောရရင် ကျနော်တို့ရဲ့ ဦးတည်ချက်ဖြစ်တဲ့ ၇ ရာခိုင်နှုန်းကနေ ၈ ရာခိုင်နှုန်းအထိတိုးလာဖို့က ပိုပြီး ဖြစ်နိုင်လာ ပါတယ်။” စုစုပေါင်း တန်ဖိုး ပီဆို ၁.၁၈ ထရီလီယံ ရှိသည့် စီမံကိန်း ၁၅ ခုက ဆောက်လုပ်ရန် ပြင်ဆင်သည့် အခြေအနေသို့ ရောက် ရှိနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း ဘဏ္ဍာရေး ဌာနက ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် ပြောသည်။ အဆိုပါ စီမံကိန်းများအတွက် ဘဏ္ဍာငွေ မှာ နိုင်ငံခြားချေးငွေမှ ရရှိခြင်း ဖြစ်သည်။ ဒူတာတေဘောဂဗေဒက ထောက်ခံမှု ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရရှိနေသော်လည်း အချို့ က အကြွေးပိမည်ကို စိုးရိမ်ကြသည်။ တရုတ်နိုင်ငံက ငွေကြေးထောက်ပံ့သည့် ရထားလမ်းက မနီလာနှင့် သူ၏ ဇာတိ လူဇွန် Luzon တောင်ပိုင်းမှ ဘီကိုလ် Bicol တို့ကြားတွင် ခရီးသွားလာရေးကို ပို၍ လွယ်ကူစေမည် ဖြစ်သော်လည်း ဒုတိယ သမ္မတ လီနီရိုဘရီဒို Leni Robredo က စိုးရိမ်မှု ရှိနေသည်။ သူက ဒူတာတေကို ဝေဖန်သည့် ပါတီ တခုနှင့် သက်ဆိုင်နေသူ ဖြစ်သည်။ “ကျမတို့ စိုးရိမ်တာက သီရိလင်္ကာမှာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသလိုမျိုး အကြွေးထောင်ချောက်ထဲမှာ ပိတ်မိသွားမှာကိုပါ” ဟု လီနီရိုဘရီဒိုက အောက်တိုဘာလအတွင်းတွင် ပြောကြားခဲ့သည်။ သီရိလင်္ကာက တရုတ်နိုင်ငံကို ပေးဆပ်ရမည့် ကြွေးမြီ များစွာ ရှိနေခြင်းကို ရည်ညွှန်းခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၁၇ အောက်တိုဘာလအတွင်း ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇိုအာဘေနှင့်အတူ/Reuters အခွန်စနစ် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးက မျှော်လင့်ထားသလောက် ဝင်ငွေ မရရှိခဲ့ပါ။ အခြားသော အခွန်စနစ် ပြောင်းလဲမှုများ အတွက် ပြင်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်နေသော်လည်း ဒူတာတေ၏ ပင်မ ရည်မှန်း ချက်ဖြစ်သော အခြေခံဥပဒေ ပြင်ဆင် ရေးဆွဲရေး နှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်သို့ ကူးပြောင်းရေးက လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များကို လွှမ်းမိုးထားနိုင်သောကြောင့် လတ်တလော စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများကို လမ်းချော်စေနိုင်ပါသည်။ ချေးငွေများ ပိုမို၍ ဆက်လက်ရယူရသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွားနိုင်ပါသည်။ မက်ခရို စီးပွားရေးအရကြည့်မည်ဆိုလျှင် “ဆောက်၊ ဆောက်၊ ဆောက်” အစီအစဉ်က နိုဝင်ဘာလအတွင်း စံချိန်တင် ဖြစ်ခဲ့သည့် ကုန်သွယ်ရေး လိုငွေပြမှုကို ပိုကျယ်ပြန့်သွားစေမည်ဟု မျှော်လင့်ရပါသည်။ တည်ဆောက်ရေးများ မြင့်တက် လာသည်နှင့်အမျှ သံမဏိနှင့် စက်ပစ္စည်းများ တင်သွင်းမှုက တိုးလာဖွယ်ရာ ရှိပါသည်။ ထိုသို့ သွင်းကုန်တိုးလာခြင်းက ဆယ်စုနှစ် တခုအတွင်းတွင် အများဆုံး အခြေအနေအထိ ကျဆင်းခဲ့ပြီး ဖြစ်သော ပီဆိုငွေကြေး အပေါ်တွင် ဖိအား ဖြစ်လာ နိုင်ပါသည်။ သမ္မတ ဒူတာတေ၏ စီးပွားရေး အဖွဲ့ အနေဖြင့် အကြွေးများကို စနစ်တကျ ဖြစ်အောင် လုပ်ခဲ့သော၊ အခွန် ကောက်ခံမှုစနစ်ကို တိုးတက်အောင် ပြင်ဆင်ခဲ့သော၊ ခိုင်မာအားကောင်းသည့် စီးပွားရေးတခု ချန်ထားပေးခဲ့သော ယခင် သမ္မတ အကွီနို၏ ကျေးဇူးကြောင့် အဆိုပါ စိုးရိမ်ဖွယ်ရာများကို အရေးမထားဘဲ နေနိုင်ပါလိမ့်မည်။ ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်းက အရှေ့တောင် အာရှတွင် အလျှင်မြန်ဆုံး တိုးတက်နေသည့် စီးပွားရေးတခု ဖြစ်ခဲ့ပြီး တိုးတက်မှုနှုန်းက ၆.၇ ရာခိုင်နှုန်း အထိရောက်ခဲ့သည်။ “ဖိလစ်ပိုင် နိုင်ငံက ပိုက်ဆံတွေ အများကြီး ချေးနေမှာကို လူတော်တော်များများက ကြောက်ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော် ထောက်ပြချင်တာ တခုက ကျနော်တို့ GDP မှာ အကြွေးရဲ့ ရာခိုင်နှုန်းက မှန်မှန် ကျဆင်းလာနေပါတယ်” ဟု ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီး ကားလော့စ်ဒိုမင်ဂွဇ်က ပြောသည်။ JICA မှ တာဝန်ရှိသူများနှင့် အတူ တက်ရောက်သည့် အခန်းအနားတခုတွင် သမ္မတ ဒူတာတေက နှစ်ကုန်သည့် အချိန် တွင် ရွှေခေတ်၏ အသီးအပွင့် တစုံတရာကို ရိတ်သိမ်းနိုင်မည်မှာ မသေချာဘဲ ရွှေခေတ်ဆိုသည့် စကားလုံးကို မသုံးစွဲရန် သူ့ ဝန်ထမ်းများကို အမိန့်ထုတ်ခဲ့သည်။ “ခင်ဗျားတို့ အဲဒါကို ကြေးလို့ပဲ ခေါ်ရလိမ့်မယ်” (Nikkei Asian Review ပါ Cliff Venzon ၏ Duterte has three words on infrastructure: ‘Build, Build, Build’ ဆောင်းပါးကို ဘာသာပြန်ဆိုသည်) The post ဒူတာတေရဲ့ ဆောက်လုပ်ရေး မဟာဗျူဟာ appeared first on ဧရာဝတီ.
Source : http://ift.tt/2DNgjsU
via IFTTT